Arpacık Nedir? Nasıl Geçer?

Göz kapağınızda ani gelişen, ağrılı ve kızarık bir şişlikle karşılaştığınızda büyük olasılıkla bir arpacığınız (tıbbi adıyla hordeolum) oluşmuştur. Pek çok kişi yaşamında en az bir kez arpacık deneyimi yaşar. Genellikle ciddi bir sağlık problemi olmasa da oldukça rahatsız edici olabilir. Uygun hijyen ve doğru tedavi ile kısa sürede iyileşir. Ancak tedavi edilmediğinde veya tekrarladığında göz sağlığını tehdit eden bir hale gelebilir.

Bu yazıda, arpacığın ne olduğu, neden oluştuğu, nasıl geçtiği ve tedavi sürecinde dikkat edilmesi gerekenleri detaylı şekilde Çağın Göz Hastanesi uzmanlığıyla ele alıyoruz.

Arpacık Nedir?

Göz kapağındaki yağ bezlerinin bakteri kaynaklı iltihaplanması sonucu oluşan ağrılı bir şişliktir. Çoğunlukla “Staphylococcus aureus” adlı bakteri nedeniyle gelişir. Arpacık, göz kapağının iç kısmında (internal hordeolum) veya dış kenarında (external hordeolum) oluşabilir.

Dış arpacık, göz kapağının kenarında, kirpik dibinde gelişirken; iç arpacık, göz kapağının iç kısmındaki meibomian bezlerinin iltihaplanması sonucu meydana gelir. Her iki tür de benzer semptomlar gösterir ve benzer tedavi yolları izlenir.

Arpacığın Belirtileri Nelerdir?

Genellikle bir gözde oluşur ve aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:

• Göz kapağında hassas, dokunmaya duyarlı, kırmızı şişlik
• Lokalize ağrı ve yanma hissi
• Göz kapağında ısı artışı
• Sulanma ve batma hissi
• Göz kırpmakta zorlanma
• Bazen baş ağrısı veya hafif ateş
• Göz kapağında sivilceye benzer iltihaplı uç

Bazı arpacıklar birkaç gün içinde kendiliğinden patlayarak iyileşirken, bazıları tedaviye ihtiyaç duyar.

Arpacığın Nedenleri ve Risk Faktörleri

Çoğu zaman bağışıklık sistemi zayıfladığında veya göz çevresine bakteri bulaştığında ortaya çıkar. En sık karşılaşılan neden ve risk faktörleri şunlardır:

Göz hijyenine dikkat edilmemesi

Kirli ellerle gözlere dokunmak, mikropların göz kapağına geçmesine yol açar.

Makyaj kalıntıları

Göz makyajının düzenli temizlenmemesi yağ bezlerinin tıkanmasına ve iltihaba neden olabilir.

Kontakt lens hijyeni

Lenslerin yeterince temizlenmemesi, bakterilerin göz çevresine yayılmasına sebep olur.

Bağışıklık sisteminin zayıflaması

Grip, stres, yetersiz uyku gibi nedenlerle vücut savunması düştüğünde enfeksiyon riski artar.

Göz kapağı hastalıkları

Blefarit, seboreik dermatit gibi hastalıklar arpacık oluşumunu kolaylaştırır.

Arpacık Bulaşıcı mıdır?

Arpacık doğrudan bulaşıcı olmasa da dikkat edilmediği takdirde çevredeki kişilere veya aynı kişideki diğer göze geçebilir. Ortak havlu kullanımı, göz makyaj malzemelerinin paylaşılması veya kirli ellerle göze temas bulaşı riskini artırır. Bu yüzden kişisel hijyen kurallarına uyulması son derece önemlidir.

Arpacık Nasıl Teşhis Edilir?

Arpacık tanısı için genellikle göz hastalıkları uzmanının yapacağı fiziksel muayene yeterlidir. İltihaplı şişliğin göz kapağında görünür hale gelmesi tanıyı kolaylaştırır.

Nadiren, sürekli tekrarlayan arpacıklar için daha kapsamlı göz kapağı ve kirpik dibi muayeneleri gerekebilir. Gözyaşı testi ya da kültür örneği alınması ileri durumlar için değerlendirilir.

Arpacık Nasıl Geçer?

Evde Uygulanabilecek Doğal Yöntemler

Evde yapılacak basit yöntemlerle birkaç gün içinde iyileşir:

Sıcak Kompres

• Günde 3–4 kez, 10–15 dakika boyunca temiz ve ılık bir bezle göz kapağına sıcak kompres yapılması
• Bu işlem iltihabın yumuşamasını ve drenajın hızlanmasını sağlar

Göz Hijyenine Dikkat Etme

• Göz makyajından ve lens kullanımından geçici olarak uzak durulmalıdır
• Göz çevresi temiz suyla ve antibakteriyel mendillerle temizlenmelidir

Gözleri ovuşturmaktan kaçınma

• Arpacığın yayılmasını ve şiddetlenmesini önlemek için gözle temas sınırlandırılmalıdır

Bu yöntemlere rağmen şikayetlerde azalma görülmüyorsa, tıbbi tedavi gerekebilir.

Arpacık İçin Tıbbi Tedavi Yöntemleri

Arpacık ilerlemişse veya tekrarlıyorsa bir göz hastalıkları uzmanına başvurmak gerekir. Uygulanabilecek medikal tedavi yöntemleri şunlardır:

Antibiyotik Göz Damlası veya Merhem

• Enfeksiyonun yayılmasını önler
• Genellikle topikal (yerel) olarak uygulanır

Sistemik Antibiyotik

• Şiddetli ve yaygın iltihap durumlarında ağız yoluyla antibiyotik kullanılabilir

Cerrahi Müdahale

• Çok büyükse ve kendi kendine patlamıyorsa küçük bir cerrahi işlemle içindeki irin boşaltılır
• Lokal anestezi altında, birkaç dakikalık bir işlemdir

Arpacıktan Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

Oluşumunu önlemek için aşağıdaki basit ama etkili hijyen kurallarına dikkat edilmelidir:

• Elleri sık sık yıkamak, göze dokunmadan önce dezenfekte etmek
• Göz makyajını günlük olarak temizlemek ve malzemeleri düzenli olarak yenilemek
• Lens kullanımında steril kurallara uymak
• Yastık kılıflarını düzenli olarak değiştirmek
• Göz kapağı hijyenini sağlayan özel temizleyiciler kullanmak

Ayrıca bağışıklık sistemini destekleyen sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stres yönetimi de dolaylı olarak oluşum riskini azaltır.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Aşağıdaki durumlardan biri sizde varsa mutlaka bir göz doktoruna başvurmanız gerekir:

• 1 haftadan uzun süredir geçmediyse
• Göz kapağı şişliği hızla büyüyorsa
• Görme bulanıklığı başladıysa
• Gözde ağrı ve kızarıklık giderek artıyorsa
• Aynı bölgede tekrar tekrar oluşuyorsa

Çağın Göz Hastanesi olarak bu tür durumları hassasiyetle değerlendiriyor, uzman hekim kadromuzla etkin çözümler sunuyoruz.

Göz Sağlığınızı İhmal Etmeyin

Doğru yöntemlerle kontrol altına alınabilecek bir göz rahatsızlığıdır. Ancak ihmal edilirse kronikleşebilir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Erken müdahale, doğru hijyen alışkanlıkları ve uzman değerlendirmesi, bu süreci kolaylaştırır.

Göz kapağınızda şişlik, ağrı veya tekrarlayan arpacık şikayetiniz varsa, Çağın Göz Hastanesi'nde uzman hekimlerimizle kapsamlı bir değerlendirme yaptırabilirsiniz.