Astigmat, toplumda oldukça yaygın olan ve genellikle doğuştan gelen bir görme bozukluğudur. Gözün kornea veya lensinin düzensiz bir şekilde şekillenmesi sonucu ortaya çıkar ve hem yakını hem de uzağı görmede bulanıklığa neden olabilir.
Bu durum, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir ve bazen baş ağrısı, göz yorgunluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. Neyse ki, modern tıp teknolojileri ve tedavi yöntemleri sayesinde astigmatın teşhisi ve tedavisi oldukça kolaydır.
Bu yazıda, astigmat hakkında merak edilen tüm sorulara yanıt bulabilir ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Astigmat Nedir?
Gözün kornea veya lensinin yatay ve dikey düzlemde farklı kavislenmesi sonucunda görüntünün retina üzerinde dağınık bir şekilde odaklandığı bir görme problemidir. Bu durum, bulanık veya bozuk görmeye neden olabilir.
Miyopi (uzağı görememe) veya hipermetropi (yakını görememe) ile birlikte de görülebilir. Normal bir gözde, kornea ve lens düzgün bir şekilde şekillenmiştir ve ışık, retina üzerinde tek bir noktaya odaklanır. Ancak astigmatlı gözlerde, bu odaklama düzgün değildir ve bulanık görmeye yol açar.
Astigmat Çeşitleri Nelerdir?
- Korneal: Kornea yüzeyinin düzensiz şekillenmesi sonucu oluşur.
- Lentiküler: Lensin düzensiz şekillenmesinden kaynaklanır.
Hem doğuştan gelen hem de sonradan kazanılan türleri vardır. Doğuştan gelen türü, genellikle genetik faktörlerle ilişkilidir. Sonradan kazanılan tür ise göz yaralanmaları, cerrahi müdahaleler veya diğer göz hastalıkları nedeniyle gelişebilir.
Astigmat Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler kişiden kişiye değişebilir, ancak en yaygın olanları şunlardır:
- Bulanık veya bozuk görme: Hem yakını hem de uzağı görmede zorluk yaşanabilir.
- Göz yorgunluğu veya rahatsızlık: Uzun süre odaklanma gerektiren aktiviteler sonrasında gözlerde yorgunluk hissedilebilir.
- Baş ağrısı: Özellikle gözleri fazla kullanma sonrası baş ağrıları görülebilir.
- Gece görüşünde zorluk: Düşük ışık koşullarında görme daha da zorlaşabilir.
- Gözlerin sürekli kısmak zorunda kalınması: Net görmeye çalışırken gözleri kısmak gerekebilir.
Bu belirtiler, astigmatın derecesine bağlı olarak değişebilir. Hafif düzeyde olan kişiler genellikle belirtileri fark etmezler. Ancak daha ileri düzeyde olan kişiler, yaşam kalitelerini olumsuz yönde etkileyen belirtilerle karşılaşabilirler.
Astigmat Neden Olur?
Bu durum genellikle doğuştan gelen bir durumdur ve kornea veya lensin düzensiz şekillenmesinden kaynaklanır. Bununla birlikte, bazı durumlar gelişimini tetikleyebilir:
- Genetik Faktörler: Ailede öyküsü olan kişilerde daha yaygındır.
- Göz Yaralanmaları: Gözdeki travmalar, korneanın şeklinin bozulmasına yol açabilir.
- Cerrahi Müdahaleler: Göz ameliyatları sonrasında gelişebilir.
- Diğer Göz Hastalıkları: Keratokonus gibi bazı hastalıklar neden olabilir.
Astigmat Nasıl Teşhis Edilir?
Bu görme bozukluğu, kapsamlı bir göz muayenesi ile teşhis edilir. Bu muayene genellikle şunları içerir:
- Görme Keskinliği Testi: Gözlerin ne kadar iyi gördüğünü ölçer.
- Keratometri: Kornea yüzeyinin eğriliğini ölçer.
- Topografi: Kornea yüzeyinin detaylı haritasını çıkarır.
- Refraksiyon Testi: Gözün ışığı nasıl kırdığını ölçer.
Göz doktoru, bu testlerin sonuçlarını değerlendirerek durumu ve derecesini belirler. Teşhis sürecinde kullanılan cihazlar ve yöntemler, doğru bir şekilde tespit edilmesini sağlar.
Astigmat Testi Nasıl Yapılır?
Göz doktoru, testi çeşitli araçlar kullanarak gerçekleştirir:
- Keratometre: Bu cihaz, korneanın eğriliğini ölçer.
- Topograf: Kornea yüzeyinin ayrıntılı bir haritasını oluşturur.
- Refraksiyon Testi: Gözün ışığı nasıl kırdığını belirlemek için farklı lenslerle yapılan bir testtir.
Astigmat Düzeltilebilir mi?
Evet, düzeltilebilir. Gözlük, kontakt lens veya refraktif cerrahi yöntemleri kullanılarak görme bozukluğu düzeltilebilir. Bu yöntemler, hastaların daha net görmelerini sağlar ve yaşam kalitelerini artırır.
Astigmat Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:
- Gözlük kullanımı.
- Kontakt Lens kullanımı.
- Excimer Lazer tedavisi.
- Femtosaniye Lazer tedavisi (Arcuate Keratotomi)
- Elmas Bıçakla Arcuate Keratotomi
- Göz İçi mercekler (Torik İol, Torik Trifokal, Torik ICL) ile tedavi edilebilir.
Excimer Lazer
Excimer lazer, astigmatın tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Bu lazer, korneanın yüzeyindeki düzensizlikleri düzelterek ışığın retinada düzgün bir şekilde odaklanmasını sağlar. LASIK ve PRK gibi yaygın göz lazer cerrahisi prosedürlerinde kullanılır. Excimer lazerin avantajları şunlardır:
● Hassasiyet: Çok ince ve hassas doku katmanlarını buharlaştırabilir.
● Güvenlik: Uzun yıllardır kullanılıyor ve güvenilirliği kanıtlanmış bir yöntemdir.
● Hızlı İyileşme: Çoğu hasta, birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilir.
Femtosaniye Lazer
Femtosaniye lazer, kornea dokusunu kesmek için arcuate keratotomi diye isimlerndirilen ameliyat yapmak için kullanılan bir teknolojidir. Genellikle LASIK prosedüründe kullanılır ve kornea kapağını oluşturmak için kullanılır. Femtosaniye lazerin avantajları şunlardır:
● Keskinlik: Çok hassas ve ince kesikler yapabilir.
● Kontrol: Cerrahın prosedürü daha iyi kontrol etmesini sağlar.
● Az Yan Etki: Daha az komplikasyon riski ve daha hızlı iyileşme süresi sağlar.
ID Lazer
● Hassasiyet ve Güvenlik: Femtosaniye lazerin avantajlarını kullanarak çok hassas kesikler yapabilir.
● İyileşme Süresi: Hızlı iyileşme süresi ve düşük komplikasyon riski sunar.
● Kişiye Özel Tedavi: Her hastanın göz yapısına göre özel olarak uyarlanabilir.
Astigmat tedavisinde hangi lazer teknolojisinin kullanılacağı, hastanın göz yapısına ve astigmatın derecesine bağlıdır. Göz doktorunuz, sizin için en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir.
Manuel Arcuate Keratotomi
Elmaslı bıçak kullanılarak korneada yay şeklinde (Arcuate) kesiler oluşturularak yapılan tedavidir.
Göz İçi Mercekler
Özellikle 40 yaş üstü hastalar için tercih edilen yöntemdir.