Floaters: Göz Önünde Uçuşan Cisimler
Gözümüzün arka kısmındaki boşluğu dolduran vitreus dediğimiz yapının içindeki jel kümeleridir. Özellikle parlak zemine, beyaz yüzeylere veya gökyüzüne bakarken görülerek kişiyi rahatsız eder ve görme kalitesini olumsuz etkiler. Kişisel farklılık olmakla birlikte yaşla beraber uçuşan cisimler daha fazla yaygınlaşır. En önemli risk faktörü yaşlanmadır. İlerleyen yaşla birlikte göz içini dolduran vitreusun yapısında değişiklikler oluşur. Vitreus, arkada yapışık olduğu retinadan ayrılarak vitreus dekolmanına neden olur. Bu durum aniden gelişirse semptomatik olur ve uçuşan cisimlerin en sık sebebidir. Daha önceden geçirilmiş Lasik, Katarakt ameliyatı, Üveit gibi göz içi enflomasyonu ve enfeksiyonları ve miyopi bu duruma sebep olan önemli nedenlerdir. Ayrıca diyabet, göz içi kanamalar, otoimmün hastalıklar, delici ve künt travmalar sonrasında uçuşan cisimler görülebilir.
Tedavi:
Diyabetik sebepler, travma, kanama, enfeksiyon gibi sebeplerde oluşanlar harici, yaşla oluşan ‘masum uçuşan cisimlerin’ tedavisi zemindeki hastalığın tedavisi dışında alternatifler içerir. Kişinin psikolojisini ve görme kalitesini olumsuz etkileyen uçuşan cisimler herhangi bir tedavi yapılmaksızın periyodik kontrollerle takip edilebilir. Görme kalitesini düşüren, araç kullanmak, TV izlemek gibi günlük faaliyetleri engelleyen floaterslar ise tedavi edilmelidir. Lazer ile vitreolizis yöntemi ile bu cisimler küçültülebilir veya buharlaştırılabilir. Bu durum özellikle akut vitreus dekolmanı gibi makulayı örten yoğun vitreus kümelenmelerinde de tercih edilir. Kişinin uzun süredir yaşamını olumsuz etkileyen uçuşan çok küçük cisimlerin tedavisinde de vitreolizis kullanılabilir. Medikal (enzim enjeksiyonu) yöntemle vitreusun eritilmesi de teorik olarak denebilir. Ayrıca çok yoğun vitreus kümelenmeleri olup vitreolizis ile yeterli tedavi edilmeyen kişinin, görme düzeyini azaltan floaterslar için cerrahi müdahale de bir alternatif olarak yapılabilir. Vitrektomi teknikleri günümüzde ileri teknolojik, hızlı kesim yapan, çok küçük kesilerle göz içerisine müdahale imkânı veren cihazlarla mümkün olduğu için bu tür hastalara 27 gauge vitrektomi de bir alternatif olarak değerlendirilebilir. Cerrahi vitrektomi lokal anestezi altında göze üç adet küçük delikler açılarak gözün arka kısmında uçuşan cisimlerin bulunduğu vitreus odacığının içinde bozulmuş olan vitreus jelinin gözden uzaklaştırılarak yerine berrak, görme seviyesinin ve kalitesinin düzeltilmesi amaçlı sıvı verilen bir tekniktir. Tabii ki vitrektomi ameliyatının katarakt gelişimi, enfeksiyon gibi bazı riskleri olduğu için bu tür durumlarda ilk tercih olarak sunulması çok doğru değildir. Çünkü retina dekolmanı ve endoftalmi gibi enfeksiyon riskleri bu cerrahinin doğurabileceği sonuçlardır.