Pakimetri, gözdeki korneanın kalınlığını ölçen hızlı, zahmetsiz ve hayati bir testtir. Özellikle lazer cerrahisi (LASIK ve PRK) öncesi ve glokom (göz tansiyonu) tanısı konulmadan önce yapılması gereken önemli bir ölçüm aracıdır. Kornea kalınlığı, göz sağlığını etkileyen pek çok faktörü doğrudan etkilediği için, bu testi göz hastalıklarının teşhis ve tedavisinde kritik hale getirir.
Bu yazıda, pakimetrinin ne olduğunu, nasıl yapıldığını, göz sağlığında hangi durumlarda kullanıldığını ve neden bu kadar önemli olduğunu açıklarken, özellikle glokom ve lazer cerrahisi öncesi pakimetri testinin rolüne de değineceğiz.
Pakimetri Nedir?
Pakimetri, gözde bulunan korneanın kalınlığını ölçen bir testtir. Göz sağlığının korunmasında ve çeşitli göz rahatsızlıklarının tedavi planlamasında kritik bir rol oynayan bu test, kornea kalınlığının değerlendirilmesi için yapılır. Pakimetre adı verilen cihaz, ultrasonik dalgalar yardımıyla korneanın kalınlığını milimikron hassasiyetinde ölçer. Kornea kalınlığı çevre bölgelerde yaklaşık 1 mm kalınlığındayken, merkeze doğru incelir ve 0.4-0.5 mm’ye kadar düşebilir.
Bu kalınlık ölçümü, özellikle glokom tanısı konulmadan önce yapılması gereken bir testtir. Çünkü kornea kalınlığı göz içi basınç ölçümlerini doğrudan etkiler. Kalın bir kornea, göz içi basıncını olduğundan daha yüksek gösterebilirken, ince bir kornea ise basıncı olduğundan daha düşük gösterir. Bu nedenle, göz içi basıncı ölçümleri yapılırken, kornea kalınlığı da mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.
Pakimetri Neden Yapılır?
Pakimetri, özellikle aşağıdaki durumlarda uygulanır:
Glokom Tanısı ve Takibi
Glokom, göz içi basıncının yükselmesi sonucu optik sinirlerin zarar görmesine yol açan ve tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına neden olabilen ciddi bir göz hastalığıdır. Pakimetri testi, glokom tanısında büyük bir öneme sahiptir. Kornea kalınlığı, göz içi basıncının doğru bir şekilde değerlendirilmesi için mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Kalın bir kornea basıncı daha yüksek, ince bir kornea ise daha düşük gösterebileceğinden, glokom tedavisi planlanırken kornea kalınlığına göre hareket edilir.
Lazer Göz Ameliyatları (LASIK ve PRK) Öncesi Değerlendirme
Lazer cerrahisi öncesinde kornea kalınlığının ölçülmesi, operasyonun güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Pakimetri ile yapılan ölçümlerde, korneası ince bulunan gözlerde lazer ameliyatları riskli olabilir. Ameliyat sonrasında korneanın yeterli kalınlıkta olmaması, korneanın merkezi bölgesinin zamanla incelip bombeleşmesine ve keratektazi gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, pakimetri testi ile uygun kornea kalınlığı olmayan hastalarda lazer ameliyatından kaçınılır.
Keratokonus Teşhisi
Keratokonus, korneanın zamanla incelmesi ve sivrileşmesiyle karakterize edilen bir göz hastalığıdır. Korneanın incelmesi, gözün ön kısmının anormal şekilde öne doğru bombeleşmesine neden olur ve ciddi görme bozukluklarına yol açar. Pakimetri testi, keratokonus hastalığının erken teşhis edilmesinde kritik bir rol oynar. Erken teşhis edilen vakalarda hastalığın ilerlemesi önlenebilir ve tedavi süreci daha başarılı olabilir.
Kornea Ödemi
Kornea ödemi, gözde sıvı birikmesi sonucu korneanın şişmesine neden olan bir durumdur. Kornea ödemi genellikle travmalar, cerrahi müdahaleler veya bazı göz hastalıkları sonrasında ortaya çıkar. Pakimetri ile korneadaki kalınlık artışı ölçülerek, ödemin varlığı ve şiddeti tespit edilir. Bu bilgi, doktorların tedavi sürecini belirlemesine yardımcı olur.
Pakimetri Nasıl Yapılır?
Pakimetri testi, basit ve kısa süren bir işlem olup, hastalar için herhangi bir rahatsızlık vermez. Genellikle iki farklı yöntemle yapılır:
Ultrason Pakimetri
Ultrason pakimetri, ses dalgaları kullanılarak korneanın kalınlığını ölçer. Göz yüzeyine küçük bir prob yerleştirilir ve ultrasonik dalgalar gönderilerek korneanın kalınlığı hesaplanır. İşlemden önce hastanın gözlerine lokal anestezik damla damlatılarak göz yüzeyindeki his kaybolur ve rahatsızlık önlenir. Ultrason pakimetri, hızlı ve güvenilir sonuçlar sunan bir yöntemdir.
Optik Pakimetri
Optik pakimetri, göz yüzeyine temas etmeden kornea kalınlığını ölçmek için ışık dalgalarını kullanır. Bu temassız yöntem, özellikle lazer cerrahisi öncesi değerlendirmelerde sıklıkla tercih edilir. Göz yüzeyine herhangi bir temas olmadan, cihaz yardımıyla ışık dalgaları gönderilir ve kornea kalınlığı hesaplanır. Optik pakimetri, ultrasonik yöntemle benzer hassasiyette sonuçlar verir ve işlem sırasında hasta konforunu en üst düzeye çıkarır.
Pakimetri Testinin Önemi
Pakimetri testi, göz sağlığı açısından kritik bir değerlendirme aracı olarak kullanılır. İşte pakimetri testinin sağladığı bazı önemli avantajlar:
Göz Tansiyonu (Glokom) Teşhisinde Doğruluk Sağlar
Kornea kalınlığı, göz içi basıncını etkilediğinden, glokom teşhisi sırasında pakimetri testinin yapılması önemlidir. Kalın bir kornea göz içi basıncını olduğundan yüksek, ince bir kornea ise düşük gösterebilir. Bu nedenle glokom tedavi planlamasında kornea kalınlığı mutlaka göz önünde bulundurulur ve tedavi buna göre şekillendirilir.
Lazer Göz Ameliyatlarının Güvenliğini Artırır
Pakimetri, lazer ameliyatları öncesinde kornea kalınlığının belirlenmesi açısından kritik bir role sahiptir. İnce korneaya sahip hastalar için lazer operasyonları riskli olabilir. Bu durumda, pakimetri testi sayesinde operasyonun güvenli olup olmadığına karar verilir ve komplikasyonların önüne geçilir.
Korneanın Sağlığını İzler
Pakimetri, keratokonus ve kornea ödemi gibi hastalıkların teşhisinde önemli bir araçtır. Kornea kalınlığındaki değişiklikler, göz sağlığının genel durumunu belirlemek için kullanılır ve tedavi planı bu bilgiler ışığında oluşturulur.
Pakimetri Testinin Yan Etkileri
Pakimetri, non-invaziv bir test olduğu için herhangi bir ciddi yan etki taşımaz. Ultrason pakimetri sırasında göz yüzeyine yapılan hafif temas, lokal anestezik damla ile önlenir ve hasta herhangi bir ağrı ya da rahatsızlık hissetmez. Optik pakimetri yöntemi ise tamamen temassız olduğu için yan etki riski neredeyse sıfırdır. Her iki yöntem de kısa sürede tamamlanır ve sonuçlar hemen elde edilir.
Pakimetri, göz sağlığının korunmasında ve özellikle glokom teşhisi ile lazer cerrahileri öncesinde güvenli sonuçlar elde edilmesinde büyük bir rol oynar. Kornea kalınlığının doğru şekilde ölçülmesi, hastaların görme sağlığını etkileyebilecek kritik kararların alınmasına yardımcı olur. Basit, hızlı ve güvenilir olan pakimetri testi, göz içi basıncı değerlendirmeleri, kornea hastalıklarının teşhisi ve lazer cerrahisi gibi durumlarda zorunlu bir adımdır.