Şaşılık

ŞAŞILIK NEDİR?

Gözlerden birinin tam karşıya bakarken, diğerinin yukarı, aşağı, içe veya dışa bakması ile tanımlanan bir göz hastalığıdır.

Her iki gözün retinasında farklı noktalarda oluşan görüntülerin tek olarak algılanması için  gözlerin paralel olması gerekmektedir. Çocukluk döneminde gözler birbirine paralel olmadığında, kayma olan gözden gelen görüntü beyinde görme merkezinde baskılanacağı için tembelliğe, yetişkinlerde ise çift görmeye sebep olur.

ŞAŞILIK TİPLERİ

Gözlerin kaydığı yöne göre;

• İçe şaşılık ( Esotropya )
• Dışa şaşılık ( Ekzotropya )
• Aşağıya şaşılık ( Hipotropya )
• Yukarıya şaşılık ( Hipertropya )

Bunların dışında özel şaşılık tipleri de mevcuttur. Bunlar, her iki göz açıkken fark edilmeyen, gözlerden biri kapatıldığında ortaya çıkan gizli şaşılık ve çocuklarda burun kökü genişliği, göz kapaklarında cilt katlanması ile ortaya çıkan yalancı şaşılıktır.

ŞAŞILIK NEDENLERİ

Genetik yatkınlık sık rastlanan nedenlerden biridir. Diğer önemli neden de kırma kusurudur ( Miyop, Hipermetrop, Astigmat ).

Bunların dışında doğuştan veya sonradan oluşan,  geçirilen kazalar, ateşli hastalıklar, şeker hastalığı ve hipertansiyonda göz sinirlerinin felci şaşılık nedenleri arasında sayılabilir.

NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Çok basit olarak hastadan ışık kaynağına bakması istendiğinde, ışığın reflesi (yansıması) sağlıklı insanlarda her iki göz bebeğinin tam ortasındadır. Yansıma göz bebeğinin ortasında değil de içinde, dışında, yukarı veya aşağıda ise daha ileri teşhis yöntemlerine başvurulur.

Prizmalar, Hess perdesi ve sinoptofer cihazı ile kaymanın (şaşılığın ) miktarı kesin olarak belirlenebilir.

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Şaşılığın tipine göre farklı tedaviler uygulanır.

Bazı şaşılık tipleri kırma kusurlarına bağlı olarak gelişir ve hasta gözlük kullandığında şaşılık düzelir. Bazı özel şaşılık tiplerinde Botox (botulinium toksini) gibi kas gücünü azaltan ilaçlar kullanılabilir.

Bunların dışında tembelliği mevcut hastalarda kapama ve her iki gözle görme yetisi, görme derinlik hissini kazandırmak için uygulanan ortoforik tedavide şaşılık hastalarına uygulanabilen diğer tedavi yöntemleridir.

Gözlük ile düzelmeyen ve belirli bir miktarın üzerindeki şaşılıklar ameliyat ile düzeltilir. Burada prensip göz küresi etrafına yapışmış kasların yerleri değiştirilerek kasların gücünün azaltılması veya arttırılmasıdır.   

ERİŞKİNLERDE ŞAŞILIK

Erişkinlerin %1'inde şaşılık görülebilmektedir. Bunların çoğu çocukluktan beri bulunan şaşılık vakalarıdır. Eğer erişkin bir kişide şaşılık meydana geldiyse diyabet, tiroit hastalığı, myestania gravis, beyin tümörleri yada felçler araştırılmalıdır.

Erişkinde bulunan şaşılığın belirtileri nelerdir?

Çocukluktan beri şaşılık bulunuyorsa çok az belirti bulunabilmektedir. Ancak ileri yaşlarda oluşursa şaşılık en sık görülen belirti çift görme olacaktır. Bazı erişkinlerde gözde ağrı, baş ağrısı, başı sürekli eğik tutmak gibi belirtiler bulunabilir. Dışa bakış bulunan çocuk ve erişkinler güneş ışığının altında tek gözlerini kapatmayı tercih ederler.

Çift görmenin sebebi nedir?

Çocukların aksine erişkinler yanlış yöne bakan gözden gelen görüntüyü yok sayamazlar ve bu çift görmeye neden olur. Bunun tedavisi tek gözün kapatılması ya da gözlerin tekrar ameliyatla doğru pozisyona getirilmesiyle sağlanır.

Erişkinde şaşılık tedavisi nasıl yapılır?

Göz egzersizleri: Konverjans yetmezliği adı verilen okuma yada çalışırken gözün yeterli çalışmaması gibi özel durumların tedavisinde kullanılır.

Prizmalı gözlükler: Küçük kaymaların tedavisinde kullanılır. Çift görmenin azalmasını sağlar.

Enjeksiyon: Bir kaç ay boyunca enjekte edildiği kası felç eden bir ilacın kullanılması esasına dayanır. Seçilmiş vakalarda faydalı olan bir yöntemdir.

Ameliyat: Her yaşta en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Uyumlu olan vakalarda lokal anesteziyle yapılabilmektedir. Ameliyat kozmetik nedenle, çift görmenin azaltılması, gözlerin birlikte kullanılmasının sağlanması, gözlerdeki ağrının azaltılması amacıyla yağılabilmektedir. Ancak her ameliyatta olduğu gibi bu ameliyatlarında riskleri mevcuttur.