Page 53 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 13)
P. 53
v
Çok yönlü sanat eğitimi
Okullarda türküler söyleniyor, Veysel gibi ustalar enstitüleri
tiyatro yapılıyor, heykeller gezip öğrencilere geleneksel saz
yontuluyor; yurt ve insan sevgisi eğitimi de veriyorlardı. Hasanoğlan
taşıyan girişimci, akılcı, yaratıcı, laik, Yüksek Köy Enstitüsü’ne Ankara
çağdaş, bağımsız, özgür sanatçılar Konservatuvarı öğretmenleri dahi
yetişiyordu. gelmişti. O güne kadar köyünden
hiç çıkmamış bu öğrencilerden
Yıllık programına Molière’den orkestralar kuruluyor ve müzik
Gogol ve Shakespeare’e büyük eserleri seslendiriliyordu.
isimlerin tiyatro temsillerini,
koroları, klasik müzik ve halk Yürütülen sanatsal faaliyetlerin ne
müziği dinletilerini, oyunları, denli nitelikli ve kapsamlı olduğunu
dansları, resmi, şiiri ve edebiyatı Hasanoğlan Köy Enstitüsü’ndeki
sığdıran enstitüler genç dimağları bir mezuniyet töreni programında
cömertçe besliyordu. Amaç; Türk görmek mümkün. İstiklal Marşı
köylüsünden konçerto çalan, ile başlayan programda çeşitli
roman, öykü, şiir yazan, öğretmen, marşlar ve türküler okunuyor,
ressam, heykeltıraş, kısacası aydın halk oyunları oynanıyor, tiyatro
çıkarmaktı. temsilleri sahneleniyor, seçme
Mozart eserlerinden keman
Mandolin, taşınması ve konseri veriliyor, mandolin, piyano
öğreniminin kolaylığı nedeniyle ve saz dinletileri yapılıyor, şiirler
çokça kullanılan enstrümanlardan okunuyordu.
biriyken, keman, akordeon, piyano,
davul, bağlama gibi başka pek çok Enstitülerde hazırlanan programlar,
çalgı da öğretiliyordu. Özellikle toplumun sanat ve kültür hayatına
Hasanoğlan Köy Enstitüsü en katkıda bulunulması amacıyla
zengin enstrüman envanterine çevre il ve köylere de götürülerek
sahipti. Ünlü halk ozanı Âşık sergileniyordu.
10 yıl içinde köy kökenli nice
Türk aydını yetişti
Enstitüler, öğrencileri için yeni idealist müdürler ve öğretmenlerin
bir hayatın teneffüs edildiği, çabaları sayesinde hümanist
insanlık onurunu yücelten medeni kültürle yoğrulan entelektüel
düşünce ve değerler sisteminin aydınlar yaratılıyordu.
şekillendirdiği özgürlük sahaları
haline gelmişti. Nitekim 10 yıl civarı kısa bir
sürede enstitülerden öğretmen
Büyük eğitimci Hasan Âli Yücel, ve sağlıkçının yanı sıra nice bilim
Millî Eğitim Bakanlığı döneminde insanı, şair, yazar, ressam, siyasetçi FAKİR BAYKURT
dünya klasiklerini Türkçeye ve pek çok uzman çıktı.
tercüme ettirmiş, bu amaçla
tercüme büroları kurmuştu. Fakir Baykurt, Ümit Kaftancıoğlu,
Melih Cevdet Anday, Nurullah Talip Apaydın, Mahmut Makal,
Ataç, Orhan Veli ve Erol Güney Pakize Türkoğlu, Mehmet Başaran,
Hatun Birsen Başaran, Ali Dündar,
gibi seçkin isimler bu bürolarda, Mehmet Uslu, Adnan Binyazar,
konservatuvarlarda ve tabii Köy Kemal Burkay, Dursun Kut,
Enstitülerinde de görev aldılar. Mehmet Özel, Ali Yüce, Tahsin
Dolayısıyla enstitü öğrencileri bu Yücel ve Dursun Akçam gibi önde
tercüme eserlerden de ziyadesiyle gelen yazarlar ve düşünürler bu
faydalanıyorlardı zira her sene enstitülerde yetişmişlerdi.
25 tane klasik eseri okumakla
yükümlüydüler. Sami Akıncı, İsmail Avcı, Aşye “YILANLARIN ÖCÜ” GİBİ TÜRK EDEBİYATININ
Enstitü mezunlarının hem Baysal, Halis Biçer, Mürüvvet Bilen, KLASİKLERİ ARASINA GİRMİŞ KÖY ROMANLARIYLA
TANINAN, ESERLERİ BULGARCA VE RUSÇA BAŞTA
okullarda öğretmen hem de Fikri Cantürk, Saim Kaptan, Yakup OLMAK ÜZERE BİRÇOK DİLE ÇEVRİLEN FAKİR
toplumda eğitmen olması Kepenek, Yahya Özsoy, Cemal BAYKURT, KÖY ENSTİTÜSÜ MEZUNUYDU.
bekleniyordu. Bu doğrultuda Yıldırım gibi profesörlerin yanı sıra BİZ ONU YAZAR OLARAK TANISAK DA KÖY
ÖĞRETMENLİĞİ, TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ,
İlköğretim Genel Müdürü İsmail Ferhat Aslantaş, Temel Ateş, Yusuf MÜFETTİŞLİK, TÜRKİYE ÖĞRETMENLER SENDİKASI
Hakkı Tonguç’un desteğiyle Ziya Bahadınlı, Ali Rıza Çetiner, VE TÜRKİYE ÖĞRETMEN DERNEKLERİ MİLLÎ
köylerdeki en başarılı öğrenciler Hasan Fehmi Güneş, Mustafa FEDERASYONU GENEL BAŞKANLIKLARI DA
YAPMIŞTI.
arasından seçilip bu enstitülerinde Şükrü Koç, Hayrettin Uysal, KÖY ENSTİTÜLERİ’NİN TARİHÇESİ, ÖNEMİ,
eğitimlerini tamamlayanlar, yurt Niyazi Ünsal, Mustafa Üstündağ ÖZELLİKLERİ, İŞLEYİŞ BİÇİMİ, KATKILARI, YURTTA-
gibi siyasetçiler de enstitü
çapındaki köylere öğretmen tedrisatından geçmişti. DÜNYADA YANKILARI VE KAPATILMASININ
NEDENLERİ ÜZERİNE YAZDIĞI “UNUTULMAZ
olarak geri dönüyorlardı. Ve toprak KÖY ENSTİTÜLERİ” İSE BU KONUDA YAYINLANAN
ağalarının tebaası olma kaderlerini Ne var ki bütün bunlar uzun SAYISIZ KİTAP VE ARAŞTIRMA ARASINDAN FAKİR
geride bırakan köy çocuklarından, sürmeyecekti. BAYKURT’UN KALEMİNDEN ÇIKTIĞI İÇİN AYRICA
OKUNMAYA DEĞER.
51
