Page 17 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 13)
P. 17
v
CRISPR-CAS9 GEN TEKNOLOJİSİ İLE EMBRİYO
AŞAMASINDAN BİLE ÖNCE GENLERDEKİ
MUTASYONLU BÖLGELER MUTASYONSUZ BÖLGELER
TEMEL ALINARAK DÜZELTİLEBİLİYOR. BU İSE BİLİM
İNSANLARINI VE HATTA ÜLKELERİ ETİK AÇIDAN
İKİYE BÖLMÜŞ DURUMDA. BAZILARI İNSANLIĞIN
SAĞLIKLI YAŞAMI İÇİN BU ADIMIN ETİK OLDUĞUNU
SAVUNURKEN, GELECEK NESİLLERİN GENOMUNU
DEĞİŞTİRECEK BU TÜR GEN MÜDAHALELERİNİN ETİĞE
TAMAMEN AYKIRI OLDUĞUNU DÜŞÜNENLER DE VAR.
CRISPR-Cas9’ın önündeki
en büyük engel etik sorunlar
CRISPR-Cas9 teknolojisinin Ne var ki He Jiankui’nin bu işlemi
geliştirilmesi ile birlikte etik ilgili kurumlardan izin almadan CRISPR-Cas9
kaygıların başlaması da yaptığı, üstelik henüz yeni ve ile ilgili etik
kaçınılmaz oldu. gelişmekte olan bu teknolojide tartışmalar,
Özellikle üreme hücrelerinin hedeflenen gen bölgesine çok doğacak
düzenlenmesinde CRISPR- benzeyen başka genlerin de bebeklerin
Cas9 gibi gen teknolojisinin istenmeden değiştirilebilme özelliklerinin
kullanılabilme ihtimali son ihtimali konusunda anne-babayı
yıllarda pek çok tartışmalara yol bilgilendirmediği ortaya çıktı. katalogdan
açtı. Bu tartışmalar, insanlığın He Jiankui’nin yaptığı bu seçilebileceği
bundan sonra doğacak açıklama sonrasında çok sayıda ve her varlığın
çocuklarının özelliklerini bilim insanı sağlıklı embriyolar DNA’sının
kataloglardan seçebileceği veya üzerinde bu tür deneyler istenilen düzeyde
her varlığın DNA’sının istenilen yapılmasının tamamen etik değiştirilebileceği
düzeyde değiştirilebileceği yönündeki iddialar
yönündeki iddialar üzerine dışı olduğunu bildirdi ve dünya
kurulu. genelinde bu teknolojinin üzerine kurulu.
kullanımı ile ilgili büyük
Nitekim Kasım 2018’de Çinli bilim tartışmalar başladı.
insanı He Jiankui, Hong Kong’ta
katıldığı bir konferansta, bu gen Tam da bu gibi sebeplerle
tedavisini kullandığını, tüp bebek Jennifer Doudna ve Emmanuelle
tedavisi sırasında embriyoların Charpentier, CRISPR-Cas9
DNA’sını değiştirerek HIV gibi bir gen teknolojisinden
virüsünün hücrelere girmesine yararlanılacak klinik uygulamalar
izin veren CCR5 genini devre dışı öncesinde çalışmaların mutlaka
bırakabildiğini, böylece doğacak etik açıdan da değerlendirilmesi
bebeğe AIDS’e karşı bağışıklık ve sınırların belirlenmesi
kazandırdığını öne sürdü. gerektiğinin altını çiziyorlar.
15
