Page 45 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 11)

v

Haydar Aliyev Kültür Merkezi, Guangzhou Opera Binası, Morpheus Oteli, Londra Su
Sporları Merkezi, Messner Dağ Müzesi… Dünyanın dört bir yanındaki bu binaları
görür görmez, o harika kavislere hayat veren vizyonun Zaha Hadid olduğunu
anlarsınız. Sadelik ve şatafat, yumuşak hatlar ve sert mesaj, birbirine benzerlik ve
eşsizlik… Tüm bu zıtlıkların mükemmel birleşimidir onun eserleri. Evet onlara bina
demek haksızlık olur zira sanat eseri gibi “ben buradayım” der her biri.

SOLDA: ZAHA HADID
BAĞDAT’TA YAŞARKEN
SAĞDA: ZAHA VE
AİLESİ ROMA’DA.
ÇOCUKKEN ANNE VE
BABASIYLA FARKLI
ÜLKELERE YAPTIKLARI
YOLCULUKLAR,
ZAHA’NIN MİMARİYE
GALAXY SOHO - PEKİN, ÇİN
TUTKUSUNU
ARTIRMIŞTI.

BİR “YILDIZ MİMAR” DOĞUYOR ZAHA HADID’İN 1980’DE LONDRA’DA
KURDUĞU ZAHA HADID ARCHITECTS,
BUGÜN 55 ÜLKEDEN 400 ÇALIŞANI İLE
BİRLİKTE, DÜNYA ÇAPINDA 950 PROJEYE
Zaha Hadid kariyerinde yıldız gibi Kendi başına çalıştığı ilk on yıl İMZA ATMIŞ BİR DEV VE KURUCUSUNU
parlayan başarılara sürekli yenilerini içinde zaman zaman yadırganan KAYBETMİŞ OLSA DA HÂLÂ FAALİYETTE.
ekleyen bir “starchitect” yani “yıldız stilinden hiç taviz vermedi. Çok
mimar”. Ve onu dünyanın en önemli sayıda yarışmaya katıldı ve birçok
mimarlık ödüllerini kazanan ilk kadın uluslararası ödül aldı ancak birinci
yapan süreç 1950’de, Irak’ta başladı. bile olsa bu muazzam projelerin
O dönemde Irak bugünkünden hayli çoğu kâğıt üzerinde kaldı. Gerekçeler
farklı bir çizgideydi; dolayısıyla minik ise inanılmaz; topografyanın hareketli
Zaha zengin ve iyi eğitimli bir ailenin çizgisini mimari konsept ve iç
çocuğu olarak şanslı bir başlangıç mekânla bütünleştiren çizimleri fazla FOTOĞRAF CHRISTIAN RICHTER
yapmıştı. Babası Muhammed modern, gerçek dışı, inşa edilemez,
Hüseyin Hadid iktisatçı, siyasetçi ve kullanışsız ya da pahalı bulunuyordu.
demokrasi savunucusuydu. Annesi
Vecihe ise Musullu bir sanatçı. Almanya’da bulunan ve 1993’te
tamamlanan Vitra İtfaiye
Zaha Hadid’in Irak sınırlarını aşan İstasyonuyla şeytanın bacağını VİTRA İTFAİYE İSTASYONU, ALMANYA
yaratıcılığının ilk tuğlaları o dönemde kırması üç yılını aldı. Hadid’in şansını BİNA, HADİD’İN KLASİK ESERLERİNDEN
BİRİ OLARAK ANILIYOR. NE VAR
örülmeye başladı. Bağdat’ın köklü döndüren bu ilk büyük projesi Kİ KARİYERİNİN BAŞLARINDAKİ
estetik kültürü içinde büyürken hayatı boyunca kendisine en çok BU KESKİN VE RADİKAL ÇİZGİLER
ZAMANLA KENDİNİ TOPOGRAFYADAN,
ailesiyle çıktığı yolculuklarda şey ifade eden eseri oldu. Hadid’in DOĞADAN, O TOPRAKLARIN JEOLOJİSİ,
gördüğü Sümer harabeleri gibi klasik eserlerinden biri olarak anılan ARKEOLOJİSİ VE TARİHİNDEN
ihtişamlı tarihi eserler, Kurtuba Camii bina, keskin ve radikal çizgileriyle ETKİLENEN, DIŞ MEKÂNLA İÇ MEKÂN
ARASINDAKİ SINIRLARI YIKAN,
gibi anıtsal yapılar, eşsiz müzeler dikkat çekiyordu. Kariyerinin AKIŞKAN FORMLARA BIRAKTI.
çocuk dimağında iz bıraktı. başlarındaki bu form zamanla
kendini topografyadan, doğadan,
Eğitimine Bağdat’ta başlayan Hadid, o toprakların jeolojisi, arkeolojisi ve
Beyrut Amerikan Üniversitesi’nde tarihinden etkilenen, dış mekânla
matematik okudu ancak çocukluk iç mekân arasındaki sınırları yıkan,
hayali bambaşkaydı. Teyzesinin akışkan formlara bıraktı.
yaptıracağı ev için sunum yapan
mimarın çizimlerine büyülenmiş Zamanının ötesinde olduğu için
şekilde bakıp mimar olmaya karar yıllar boyu hayata geçemeyen
verdiğinde 11 yaşındaydı. proje tasarımlarının ardından
Avusturya’daki Bergisel Kayak
1972’de Londra Mimarlık Merkezi’nin bina tasarımı
Akademisi’ne kaydoldu ancak yarışmasında birinci oldu. Yılankavi FOTOĞRAF VIRGILE SIMON BERTRAND
onun için dönüm noktası olan tasarımıyla göze çarpan yapı 2002’de
adımı 1977’de attı. Üniversiteden açıldığında o kadar ses getirdi ki kısa
profesörü olan Hollandalı ünlü sürede bölgesel sembole dönüştü.
mimar Rem Koolhaas’ın tasarım
ofisi OMA’da çalışmaya başladı ve Artık kendine özgülüğünü kabul
kısa sürede ortağı oldu. Yeni fikirlere ettirmiş, aranan bir mimardı. 2003’te ZAHA HADID KARİYERİ
açıklığıyla dikkat çeken firmada, Cincinnati’de inşa edilen Rosenthal BOYUNCA AMERİKA’DA
mimarlık stilinin ilk formlarını Çağdaş Sanatlar Merkezi, bir kadın HARVARD, COLUMBIA VE
YALE’İN YANI SIRA ALMANYA
oluşturmaya başladı. 1980’de Zaha mimarın Amerika’da hayata geçen VE AVUSTURYA’DAKİ PEK ÇOK
Hadid Architects’i kurduğunda ise ilk sanat müzesi projesi olmasıyla PRESTİJLİ ÜNİVERSİTEDE
tasarımları daha da özgünleşip ses mimarlık tarihine geçti ve bu daha DERS VERDİ, MİMARLIK
DERGİLERİNDE YAZILARI VE
getirdi. başlangıçtı. PROJELERİ YAYINLANDI.
43