Page 42 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 11)

v
v

Ekolojik denge her şeyi
bir arada tutuyor

Mikrobiyolojiden başladık ve konu onların her türlü hareketi tüm besin
insana geldi. Şimdi ölçek paydasını zinciri için hayati değerde.
biraz daha küçültüp dünya üzerindeki
bu hareketliliğin doğrudan etkilediği Özetle, bu yazıda bahsettiğimiz ve
doğaya ve ekolojinin dengesine elbette bahsedemediğimiz tüm canlı
kısaca bakalım. türleri bütünün işlemesini sağlayan
çarklının dişlileri. Polen taşıyıp çiftçilik
Her türün bireysel ve toplu olarak yapanlar da var, av ya da avcı olup
hareketliliğinin en büyük amaca yani dengeyi kuranlar da.
hayatta kalma dürtüsüne hizmet
ettiğinden bahsetmiştik. Ancak “Bitkiler hareket etmiyor?”
bu hareketlilik sadece onlara değil diyebilirsiniz ancak onlar da kendi
çevresine de kazanç/kayıp getiriyor. ölçeklerinde hayli hareketliler. Öyle
Daha doğrusu türler arası bu dengeye ki tohum halinde iken toprak ana
katkı sağlayanlar evrimsel süreçle tarafından beslenip büyütüldükten
günümüze kadar gelebilmiş. sonra harekete geçiyor ve toprak
Örneğin arıların gündelik hareket üstüne çıkmaya çalışıyorlar. İhtiyaçları
döngüleri kovanı ayakta tutarken olan su için toprağın derinliklerine
çiçekten çiçeğe gezdiklerinde bitkiler köklerini uzatıyor, fotosentez için
arası tozlaşmayı da sağlıyor. İnsanoğlu yapraklarını geliştiriyor, gün ışığı için
ve birçok hayvan türünü besleyen her sabah taç yapraklarını açıp her
kaynakların üçte birine polen akşam kapatıyorlar. Bunu da hem
taşıyan böcekler sayesinde sahip döngüsel bir hareket hem de sistemli
olduğumuzu ve arıların da bu sürecin bir denge içinde başarıp ekolojik
%80’ini teşkil ettiğini düşünürsek, dengenin ayrılmaz parçaları oluyorlar.

Birkaç kurt tüm ekosistemi
nasıl yeniler?

Dedik ya doğanın da bir dengesi başlar. Bitkilerin çoğalması birçok genişler, nehir kıyıları stabil hale
var. Ancak bu denge bazen bozulur böcek türünün de türemesi gelir. Av ve avcı dengesinin tesis
ve yeniden tesis etmek gerekir. Bazı demek; nitekim öyle olur. Uzun edilmesinin doğanın dengesi için
bilim insanları böyle düşünmüş süredir görünmeyen böcekler, ne kadar mühim olduğu bir kez
olacaklar ki ABD’nin meşhur onlarla beslenen kuşları ve diğer daha ortaya çıkar.
Yellowstone Parkı’nın bozulan hayvan türlerini bölgeye çeker.
ekosistemini düzeltmek için 1995 Kurtlar çakalları da öldürdüğü için Ancak bu noktada bir şeye dikkat
yılında harekete geçerler. çakalların avladığı hayvanlar da çekmek isteriz; bu bölgede doğanın
dengesini büyük ölçüde yıkanlar
İlk adımları Yellowstone’a 14 kurt bölgeye akın eder. Kunduzların 1872’de burada bir ulusal park
salmak olur. Kısa vadede değişime artması ise müthiş bir etki yaratır kurmak isteyen ve 1926’ya dek
neden olmayan bu adım 10-15 yıl çünkü kurdukları küçük baraj bölgedeki kurt popülasyonunu yok
içinde mucize yaratır. Öncelikle gölleri sucul yaşamı arttırır. Tavşan, eden insanlar olmuş. Doğaya uyum
geyikler ekosisteme dahil edilen fare, sansar, porsuk ve baykuş gibi sağlamak yerine onu yönetmede
kurtlara av olurlar ya da parkın canlılar da bu olumlu değişimden bilimsellikten uzak şekilde hırslı
başka bölgelerine kaçarlar. Geyik nasibini alır. Bir başka ilginç nokta davranmanın biz dahil hiçbir canlıya
sayısının azalması hatta bölgeden ise bitki örtüsündeki değişim ile fayda sağlamadığını göstermesi
çekilmeleriyle onların besin kaynağı erozyonun azalması ve nehirlerin açısından bu proje son derece
olan bitki örtüsü palazlanmaya daha güçlenmesi zira su kanalları dikkat çekici.
40