Page 36 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 11)
P. 36

v

           İspanyol Gribi


           Grip hastalığı hakkındaki kayıtlar   denmesinin nedeni ise Amerika ve
           çok eski zamanlara kadar           Avrupa’da I. Dünya Savaşı sırasında
           dayanmaktadır. Hipokrat M.Ö. 5.    basına uygulanan sansürdür.
           yüzyılda Sicilya’da ordu içerisindeki   Savaşa girmeyen İspanya’da sansür
           bir grip epidemisini kayda         olmadığı için grip haberleri İspanyol
           geçirmiştir. Kayıtlara geçmiş en eski   medyasından dünyaya yayılmış ve bu
           pandemi ise 1510 yılında olmuştur.   öldürücü pandemik gribe İspanyol   İspanyol Gribi olarak
           Malta’da başlayan bu pandemi       Gribi adı verilmiştir.             bilinen salgının bu adı
           Sicilya yoluyla neredeyse tüm
           Avrupa’yı etkisi altına almıştır. Daha   Ticaret ve savaş İspanyol gribinin   almasının nedeni Amerika
           sonra 1580, 1780-1782, 1830-1833,   hızla yayılmasına neden olmuştur.   ve Avrupa’da I. Dünya
           1847-1850, 1889-1892 pandemileri 20.   Salgın, Orta Avrupa’dan Balkanlara,   Savaşı sırasında basına
           yüzyıl öncesi büyük grip salgınları   Orta Doğu’dan İran ve Hindistan’a,   uygulanan sansürdür.
           olarak tarihe geçmiştir.           İskandinavya’dan Avustralya ve     Savaşa girmeyen
           20. yüzyılın en büyük pandemisi    Yeni Zelanda’ya kadar yayılmıştır.   İspanya’da sansür olmadığı
           ise İspanyol gribidir. 1918-1920 yılları   İspanyol gribine karşı Amerika ve
           arasında H1N1 virüsünün ölümcül    Avrupa’da okullar, sinemalar ve    için grip haberleri İspanyol
           bir alt türünün yol açtığı grip salgını   kiliseler kapatılıp, kamusal alanda   medyasından dünyaya
           ılımlı ilk dalga, şiddetli ikinci dalga ve   gaz maskesi takmak ve öksürürken   yayılmış ve bu öldürücü
           artçı üçüncü dalga olmak üzere üç   ağzı ve burnu kapatmak yasal olarak   pandemik gribe İspanyol
           dalga halinde seyretmiştir         zorunlu kılınmıştır.
           I. Dünya Savaşı’nın sonlarında, 1918’de   İspanyol Gribi, 500 milyondan fazla   Gribi adı verilmiştir.
           ABD’de bulunan bir askeri kışlada   kişiye bulaşması sonucu 18 ay içinde
           ortaya çıkan İspanyol gribi, Avrupa’ya   yaklaşık 50 milyon insanın ölümüne
           savaşmaya gönderilen Amerikalı     sebep olarak insanlık tarihinin
           askerler tarafından Avrupa’ya      en büyük salgınlardan biri olarak
           bulaşmıştır. Bu gribe İspanyol Gribi   kayıtlara geçmiştir.




























           AIDS


           Bilinen ilk AIDS vakaları 1981 yılında ABD’de
           görülmüştür. AIDS teşhisi konulan ilk
           şahısların çoğu cinsel yolla enfekte olan
           eşcinsel erkekler ve damardan alınan
           uyuşturucuyu ortak kullandıkları şırıngalarla
           alan bağımlılardı. 1983 yılında bilim adamları
           hastalığın nedeninin HIV olduğunu buldular
           ve 1985’e gelindiğinde bu virüsü tespit eden
           serolojik kan testleri geliştirildi.
           Afrika’da ortaya çıktığı düşünülen AIDS
           vakalarında, 1980’ler boyunca başta
           Afrika olmak üzere salgın düzeyinde artış
           gözlemlenmiştir. Bu hızlı artışta, Afrika’da
           yaşanan modern sömürgeciliğin etkileri,
           şehirleşmenin çoğalması, uzun yolculukların
           ve uluslararası seyahatlerin artması, cinsel
           ilişki alışkanlıklarının değişmesi, damar içi
           uyuşturucu kullanımının artması önemli
           rol oynamaktadır. DSÖ’nün 2018 yıl sonu
           verilerine göre dünyada 37,9 milyon HIV
           enfekte kişi bulunmaktadır.
      34
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41