Page 42 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 10)
P. 42

v
                              v






                ALGIYA




                BİRAZ DAHA




                 BOYUT
                BOYUT



                KATALIM







                 Algının önemli unsurlarından     derinliktir. İnsan gözü en ve boy
                 biri de örgütlenme özelliği.     olarak iki boyutlu görür ancak
                 Gördüğümüz şeyleri daha düzenli   görüntüleri üç boyutlu algılar.
                 ve hızlı anlamlandırabilmek için   Her iki gözümüzle nesneleri farklı
                 oluşturduğumuz kısa yollar olarak   açılardan görürüz; beynimiz ise bu
                 da tanımlayabiliriz bu durumu.   görüntüleri birleştirerek nesneye
                                                  perspektif ve derinlik katar ve üç
                 Zihnimiz nesne ya da olayları    boyutlu algımız oluşur. Örneğin
                 bir düzene koyup biçimlendirir.   boyutlarının eşit olduğu bilinen
                 Şekil-Zemin algısı bu örgütlenme   nesnelerin perspektif sayesinde
                 özelliğinin en bilindik olanlarından.   farklı boyutlara sahipmiş gibi
                 Bu sayede nesne ya da olayların   görülmesi derinlik hissi yaratır.
                 bir kısmını zemin, bir kısmını ise   Yakındayken birbirinden uzak
                 şekil olarak algılarız. Öte yandan bu   görünen nesneler uzaklaştıkça
                 zemin ve şekil birbiri yerine geçiyor   ufukta birleşmiş gibi görünürler.
                 gibi de algılanabilir. Yan taraftaki   Demir yolu raylarının uzağa
                 görüntüde birbirine bakan iki    bakınca birbirine yakınlaşması,
                 beyaz yüz mü, yoksa siyah bir    gökdelenlerin dibindeyken yukarı
                 vazo mu görüyorsunuz? Yeterince   bakıldığında çatıların birleşmiş
                 dikkatli baktığınızda her ikisini de   gibi görünmesi buna örnek. Ev
                 algılama ihtimaliniz yüksek.     ya da mobilya satın alırken nasıl
                 Bu durum sadece görme            bir ortamda yaşayacağımızı
                                                  daha kolay algılatmak için bize
                 duyumuzla da sınırlı değil. Yürüyüş   gösterilen üç boyutlu çizimlerde
                 yaptığımızda kuş seslerini (şekil)
                 dinlerken şehrin trafiğinin sesi   de perspektif ve derinlikten
                                                  yararlanılıyor.
                 arkada zemin oluşturabilir. Çalışma
                 odanızdaki çiçek kokuları zemin,
                 mutfaktan gelen yemek kokusu
                 şekil halini alıp tüm odağınızı
                 kendisine yönlendirebilir. Bu
                 durumu fark ettiğinizde trafik
                 sesi ya da çiçek kokuları birden ön
                 plana da geçebilir.
                 Algıda gruplamada ise birbirine
                 yakın ya da şeklen benzer olan
                 uyaranları aynı nesnenin parçaları
                 gibi, uzak ya da şeklen farklı
                 olanları ise başka nesnelere aitmiş   Işığın geliş açısına bağlı olarak
                 gibi algılama eğiliminde oluruz.  nesnelerin bazı kısımlarının daha
                 Bu arada parçaları eksik ya da   net ya da gölgeli görülmesi derinlik
                 kopuk olan nesne veya olayları da   algısını oluşturan etkenlerden
                 tamamlayarak algılarız. Zihnimiz   bir diğeri. Hareket eden cisimler
                 bir nevi boşluk doldurmaca oynar   de derinliği algılamamıza yardım
                 ve bütün olarak algılamamızı     ediyor. Harika bir tren yolcuğunda
                 sağlar. WWF’in yan taraftaki parçalı   fondaki dağları ve yamaçtaki
                 karaltılardan oluşan logosunu    yemyeşil ağaçları hayal edin.
                 panda olarak algılamakta zorlanan   Yakındaki ağaçlar gittiğimiz
                 pek olmaz.                       istikametin aksi yönünde ve hızlı
                                                  hareket ediyor gibi algılanırken,
                 Algımıza boyut katmanın diğer    dağlar bizimle aynı yönde ve yavaş
                 yardımcıları da perspektif ve    hareket ediyor gibi algılanır.
      40
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47