Page 117 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 9)

v

Atatürk’ün talimatıyla atanan öğretmen,

ilk tiyatro ateşini yakıyor

Bademler Köyü’ne atamasını evleri ya da tütün deposunda,
ülkemizin kurucusu Atatürk’ün gaz lambaları ışığında provalar
yaptığı Anarat’ın Atatürk’le yapıp köy meydanı, okul bahçesi
tanışıklığı Selanik’e dek ya da kahvehanede oyunlar
uzanıyor. 1882 yılında Niğde’de sahnelemiş.
dünyaya gözlerini açan Anarat, Anarat’ın öğrencileri tarafından
öğreniminin ardından Selanik’e hazırlanan ilk piyes, 1933 yılında
vergi memuru olarak atandığında köy meydanında ortaoyunu
tanışmışlar. Çanakkale ve olarak sahnelenen, Aka
Kurtuluş savaşlarında Atatürk’ün Gündüz’ün “Yarım Osman”
güvenini kazanan Anarat, genç oyunu. Kültür ve geleneklerinden
Cumhuriyet’in temellerinin ötürü zaten tiyatroya yatkın
atıldığı süreçte Anadolu’da insanlar, 1936 yılında “Çeşmebaşı”
aydınlanma ışığını yaymak için olarak anılan köy meydanında
Bademler’de görevlendirilmiş... bu kez “Çoban Memiş”i oynamış.
Anarat’ın ilk işi köye kütüphane 1947’den itibaren kadınlar da
kurmak olmuş. 1930’ların başında oyunlarda yer almaya başlamış.
kurulan kütüphaneyi, o zamanki Hazırlanan ve tamamında
adıyla “piyes” gösterileri izlemiş. köylülerin rol aldığı oyunlar,
Gündüz tütün tarlalarında sıkıyönetim dönemleri dışında
çalışan köylüler, akşamları her yıl bir ya da iki eser şeklinde
repliklerini ezberlemiş; köy seyirciyle buluşmuş.

Bademler Yeşilçam’a da

ilham oluyor

Köydeki tiyatro çalışmaları uzun süre yaşayan Cumalı,
büyük şehirdeki Bademler'de yoksulluğun nedeni
sanatçıların da dikkatini olan susuzluğu konu aldığı
çekmeye başlamış. 1961 bu romanını avukatlık yaptığı
yılında Haldun Dormen zamanlarda yaşadığı bir olay
Tiyatrosu, Refik Erduran’ın üzerine Urla’da yazmış. Hülya
yazdığı “Ayı Masalı” oyununu Koçyiğit, Ulvi Doğan ve Erol Taş’ın
yine köy meydanında başrollerini oynadığı, politik
sergilemiş. sinemamızın en iyi örneklerinden
olan filmin yardımcı oyuncuları
Ancak köyü tüm ülkeye hatta ve figüranları Bademler
yurt dışına tanıtan sanat olayı, halkındanmış. Yani köylüler kendi
Metin Erksan’ın yönettiği “Susuz gerçek dramlarını beyaz perdeye
Yaz” filmi. 1963 yılında Berlin yansıtmışlar.
Film Festivali’nde aldığı Altın
Ayı ödülü ile Türk sinemasına ilk 1966 yılında Atıf Yılmaz’ın
uluslararası ödülü kazandıran, yönettiği ve Yıldız Kenter’in
en iyi yabancı film dalında da başrolde oynadığı “Pembe Kadın”
Oscar aday adayı olan film, filmi de Bademler’de çekilmiş
Necati Cumalı’nın aynı adlı ve filmde yine köyün amatör
romanından uyarlama. Urla’da tiyatrocuları rol almış.

Bademler, tiyatro binasına
kavuşuyor

Tiyatro aşkı bütün köyü sarınca köylüler 1969 yılında
imece usulüyle, sırtlarında harç taşıyarak tiyatro binalarını
inşa etmişler. Köy tiyatro binasına kavuştuğunda, birçok
büyük kentin tiyatrosu yokmuş. Halen Kültür ve Sanat
Derneği çatısı altında sahnelenen oyunları, dedelerinin
inşa ettiği tiyatro binasında sahneleyen bir köy halkından
bahsediyoruz. Miraslarına sahip çıkan Bademler
kumpanyası yurt içinde ve dışında turnelere çıkıyor, ulusal
ve uluslararası tiyatro topluluklarını ağırlıyor.

115