Page 87 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 7)
P. 87

sağlık
























                     GÜNDE KAÇ SAATİMİZİ


                     KÖR OLARAK



                     GEÇİRİYORUZ?







                     Göz kırpmak en sık yaptığımız reflekslerden biri. İşin sağlık boyutu
                     da var, bilişsel boyutu da. Peki ama gözümüzü binlerce kez
                     kırptığımız o anları ard arda eklediğimizde, uyanık olsak da dünyayı
                     göremediğimiz zaman diliminin ne kadar olduğunu hiç düşündünüz
                     mü? Basit bir matematik işlemi gösteriyor ki, bir gün içinde dahi bu
                     süre sandığınızdan uzun olabilir…



             Göz kırpma süremiz yalnızca saniyenin   Sahi neden göz kırparız?     başlatılıyor yani resetleniyor. Önemli
             üçte biri kadar uzun; ancak bu kısacık                               bir bilgiyi dinlerken göz kırpmayı
             refleks yaşandığında sinirler aracılığıyla   Çoğumuz bu soruya “gözün nemlenmesi   otomatik olarak engellediğimiz ya da
             gözümüzden beynimize akan görme   için yapılan ve ani etkilere karşı   azalttığımız gerçeğinden hareketle,
             sinyalleri bir an için kesintiye uğrar. Yani,   geliştirilen bir refleks” şeklinde cevap   gözümüzü kırparak dikkat süremizi de
             her göz kırptığımızda saniyenin kesirleri   verecektir. Evet; gözümüzü kapatıp   arttırmış oluyoruz. Çünkü göz kırpılırken
             kadar kısa bir süre de olsa “körleşiriz”.  açmamız sırasında gözyaşının göz   beynin dikkatten sorumlu sinir hücreleri
             Çoğu zaman farkında olmadan       yüzeyinde dağılması sayesinde gözün   mikrosaniye kadar etkisiz hale geliyor
             yaptığımız bu hareket, içinde     kuruması önlenmiş olur ve kısacık bir   ve böylelikle bir bilgiyi edinirken
             bulunduğumuz koşullara göre azalıp   âna sığan bu basit refleks, sağlıklı görüş   yorulan beynimiz saniyenin milyonda
             artsa da, normalde her birimiz dakikada   ve dünyayı normal algılamak için müthiş   biri kadar bir sürede kendini yeniliyor.
             ortalama 16 kez göz kırparız.     değerli bir ortam oluşmasını sağlar.
                                                                                  Dikkatin artmasının öğrenme üzerindeki
             Günde 7-8 saat uyuduğumuzu        Elbette sadece bu fiziksel nedenlerle   ivmesel etkisi düşünüldüğünde, bunun
             düşünelim. Bu da günde 16 binden fazla   kırpmıyoruz gözlerimizi. Açık ya da   yaşamımızı nasıl olumlu etkilediğini
             göz kırpma anlamına geliyor. Basit bir   kapalı her ortamda var olan mikrop,   tahmin edersiniz.
             matematikle, günde bir buçuk saat kadar   toz veya daha büyük parçacıkların
             zorunlu körlük yaşadığımızı söylemek   gözümüze girmesini de bu refleks   Bu arada göz kırpma sıklığımız çeşitli
             çok da yanlış olmaz.              sayesinde önlüyoruz.               etkenlere bağlı. Yorgun olduğumuzda
             Nasıl oluyor da bu kararmaları                                       bu sıklık artarken, dinlendiğimizde
             fark etmiyoruz?                   Gözümüzü kırpmanın bilişsel bazı   daha normal bir seviyeye indiğini
                                               yararları da bulunuyor. Bu refleks beynin   gözlemleyebiliriz. Ortam sıcaklığı
             Bilinçli olarak dikkat etmezsek göz   işleyişi ve konsantrasyonu da olumlu   ve aydınlık derecesinin artması da
             kırptığımızda yaşadığımız anlık   etkiliyor.                         gözümüzü kırpma sıklığımızı arttırıyor.
             kararmaları hiçbir şekilde fark edemeyiz.
             Beynimiz bu boşlukları diğer pek çok   Japonya’daki Osaka Üniversitesi’nden   Öte yandan uzun süreli okuma, havadaki
             şeyde yaptığı gibi doldurur ve kesintilerle   bir grup araştırmacıya göre gözümüzü   nemin artması, korku ve şaşkınlık,
             uğraşmaksızın rahat bir hayat sürmemize   kırptığımızda, beynimiz aynen bir   gözünüzü bir noktadan diğerine çevirmek
             olanak sağlar.                    bilgisayar gibi, anlık olarak yeniden   gibi durumlarda ise bu sıklık düşüyor.
                                                                                                                  85
   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92