Page 20 - Çağın Gözden E-Dergi Sayı 2
P. 20

GÖZ SAĞLIĞI















                                                       Prof.Dr. İzzet Can

                                                       Göz Hastalıkları Uzmanı

                                                    GÖZ İÇİ LENS









          Güncel katarakt cerrahisinin temel unsurlarından biri ameliyatta kullanılan göz içi mercekleri... Bir çok
          yönüyle merak edilen bu konuyu Prof. Dr. İzzet Can’ a sorduk.

          Özellikle son 10 yılda ileri teknoloji göz içi merceklerinin (lenslerinin) girmesi ile katarakt cerrahisi bambaşka bir hal aldı.
          Katarakt cerrahisi eskiden olduğu gibi, artık sadece hastanın kesifleşen orjinal lensinin sunisi ile değiştirildiği bir ameliyat
          olmaktan çıktı. Günümüz katarakt cerrahisinde hastaların gelişimsel bir çok problemlerini de aynı zamanda giderebiliyoruz.
          Örneğin bu ameliyatla bütün hayatı boyunca astigmatik gözlük kullanmış bir hasta katarakt ameliyatı sırasında bundan
          kurtulabilir ya da 40 yaş sonrasında gözlüksüz  olarak yakını göremez hale gelen presbiyop bir hasta da tekrar gözlükten bağımsız
          olarak yakını görmeye başlayabilir. Tabii göz içi lensleri ile ilgili kulağınıza gelmiş bir çok diğer özellik de hastaların hem aklını
          karıştırıyor hem de doğru bilgilenmelerini gerektiriyor.

          Örneğin katlanır lensler var,      riski azalıyor, korneanın görme     oluşumun içini dolduruyor. Ve hatta
          katlanmayan lensler var bu ne anlama   kalitesini yüksek tutan orjinal şekli   içinde bulunduğu kapsüle bir miktar
          geliyor?                           korunmuş oluyor. Ama en önemlisi    yapışıyor. Zaman içinde daha küçük
                                             ameliyat için yaptığımız kornea     yaşlı hastalarda fazla olmak kaydıyla
          Bu çok önemli bir konu. Katarakt   kesileri cerrahiye bağlı bir miktar   bu çok ince kapsülde de kesafet
          cerrahisi günümüzde yaygın olarak   istenmeyen astigmatizma oluşturuyor   gelişebiliyor ve tabii hastanın görmesi
          “fakoemulsifikasyon” denilen       ki işte kesiniz ne kadar küçük ise   azalıyor. Buna bazıları “ikinci katarakt”
          bir yöntemle yapılıyor. Bu teknik   astigmatizma da o kadar az oluyor.   da diyorlar. Hastaya yeniden görme
          laparoskopik karın cerrahisine     Bu bakımdan ameliyatın olabildiğince   kazandırmak için kesifleşen bu kapsulü
          benziyor.  Göz içine çok çok küçük   küçük kesilerden yapılması ve buradan   YAG lazer ile delmeniz gerekiyor.
          bir kesiden giriyor, lens organcığının   geçebilecek katlanır merceklerin   İyi kötü bazı yan etkileri olabilen bir
          kapsülünde yuvarlak bir pencere    konması önemli. Hemen şunu da       işlem bu. İşte hidrofobik materyalli
          açıyor, buradan adeta ceviz oyar gibi   belirtmek gerekir ki kesi küçüldükçe   lensler bahsi geçen kapsüle yapışarak
          lensin içini boşaltıyorsunuz. Sonunda   kullandığınız fako teknikleri ve tabii   zaman içinde gelişebilen bu problemi
          geriye kalınlığı sadece 5 ila 20 mikron   cerrahın işi zorlaşıyor ayrıca ameliyatın   en aza indirgiyorlar. Hastanın ilerde
          arasında olan kapsülden şeffaf bir kase   maliyeti de artıyor. Bu arada eksik bilgi   başka bir tedaviye maruz kalması
          kalıyor. İşte bu kasenin içine göz içi   vermemek adına geniş çaplı lenslerin   riskini azaltıyorlar. Hidrofilik lenslerse
          merceğini yerleştirmek zorundasınız   gerektiği, geniş kesilerden ameliyatı   yapışmadıklarından arka kapsül
          oysa göze en dıştan yaptığınız kesi   yapmanın şart olduğu özel durumlar   kesafeti dediğimiz bu soruna daha çok
          sadece 2 mm civarında, takacağınız   da var, bu olgularda mecburen     yol açıyorlar. Bu nedenle hidrofobik
          suni göz içi merceği bu kesiyi     katlanmayan geniş çaplı lensleri    lensler biraz daha makbul ve pahalı
          genişletmeden geçmek zorunda. Peki   kullanmamız doğru oluyor.         lensler.
          nasıl geçecek? Bunun için katlanır
          olmak zorunda, katlanır mercekler   Bir de hidrofobik ya da hidrofilik
          bu küçük boyuttaki kesilerden      lens konusu var.
          geçip içerde bahsettiğimiz kasenin
          içinde bir kelebek gibi açılıyorlar ve   Evet bunlar lenslerin
          hastaya görme işlevi kazandırıyorlar   materyalleri ile ilgili özellikler.
          . Hemen şu akla geliyor peki niçin bu   Bunlar  akrilik dediğimiz
          kadar küçük kesi yapalım. Açıkçası   materyalden yapılan ve en yaygın
          katarakt ameliyatı ne kadar küçük   kullanılan lensler. Bir de yaygınlığı
          kesi oluşturularak yapılırsa o kadar   giderek daha azalan, silikon maddeli
          makbul. Hatta günümüzde bilim, günün   lenslerimiz var. Az önce de belirttiğim
          birinde kornea tabakasına hiç kesi   gibi göz içi merceğini ameliyatın
          yapmadan katarakt ameliyatı yapmayı   sonunda duvarları şeffaf ve çok ince
          hayal ediyor. Kesi küçüldükçe hastanın   kapsülden oluşan içi boşaltılmış
          iyileşme süresi kısalıyor, enfeksiyon   bir kaseye benzer oluşumun içine
                                             koyuyoruz. Göz içi merceği bu
     18
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25