Page 27 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 13)
P. 27
v
“BIR ŞEYIN “ANLAM” OLABILMESI IÇIN
INSAN ONURUNU KORUYOR OLMASI LAZIM”
Anlamın engellenmesi de olmalı. Tutunduğu “anlam”ın
hayatın bir gerçeği olsa gerek. kendine ya da topluma zararlı
Esas soru kişinin o engeller olduğunu fark eden birey ya
karşısında ne yapacağı, öyle da topluluklar nasıl çıkış yolu
değil mi? bulur?
Evet. Frankl bu engellenmeyi iki Bir şeyin “anlam” olabilmesi için
nedene bağlıyor. Konformizm insan onurunu koruyor olması
ve totalitarizm. Konformizmden lazım. Yani “amaç” ve “anlam”
kastı moda olan şeyi yapmak. farklı. Nazi ideolojisinin bir amacı
Çoğunluk neyi istiyorsa sen de onu vardı ama insan onuru dikkate
iste, onu yap. Totalitarizmde de alınmamıştı. İnsan onuru nedir?
anlam engellenirse o da nevroza Felsefeciler diyor ki “eylemlerinde
yol açabilir. Özünde kişi dünya ile insan kalabilmek”. Yani karşı tarafın
ilişkisinde iç sesini dinlemezse önce onur sahibi olduğunu yok sayarsan,
bir boşluk, kuruluk, hayattan keyif kendi ideolojini hayata geçirmek
almamak gibi kendini gösterir. Bu için karşı tarafı engel olarak
durum uzarsa ortaya patoloji yani gördüğün için “şeyleştirirsen”, sen
nevroz çıkabilir. insanı dolayısıyla insan onurunu yok
Farkında olsak da olmasak sayıyorsun. O yüzden senin ideolojin
anlam üzerine inşa edilmiş değil,
da hayattaki anlam arayışı, olsa olsa amaçlı bir hareket olabilir.
insanın birincil motive
unsuru. Peki varoluşsal Heidegger’in öğrencisi olan
boşluğumuzu dolduran o Alman filozof ve siyaset bilimci “ANLAM ARAYIŞI İNSANIN BİRİNCİL
Hannah Arendt’in Nazi Almanyası
anlamı bulduğumuzdan nasıl döneminde milyonlarca Yahudi’nin MOTİVASYON KAYNAĞIDIR.”
VIKTOR FRANKL
emin olacağız? toplama kamplarında ölüme
Yine aynı şekilde. Anlamın gönderilmesinden sorumlu SS
gerçekten anlam olduğunun subayı Adolf Eichmann’ın Kudüs’teki
garantisi yok. Hiç kimse yaşamın yargı sürecini ele aldığı, “Kötülüğün
trajedisinden kaçamaz ama yaşam Sıradanlığı” adlı kitabı bu durumu
her an keşfedilecek yeni bir anlam iyi yansıtıyor. Bu hikâye aynı
çıkarır önümüze. Hayatın sorduğu zamanda sinema olarak da işlenmiş.
soruyu sezip anlamı bulmaya Tavsiye ederim.
çalışmak önemli. Anlam arayışı Eichmann yargılanma sürecinde
kişiden kişiye ve zaman içinde “ben görevimi yaptım” diyor.
değişen bir süreç, bir mücadele. Kötülük şeytani olduğu kadar,
Tabii kişi keşfettiği anlamı hayata vicdanının sesini dinlemeyip “ben
geçirmekle de sorumlu. görevimi yapayım, bulaşmayayım”
Kendileri de Yahudi olduğu diyen sıradan insanların da yaptığı
halde, toplama kamplarındaki bir şey. Burada yaşanan çatışmada
iradi bir seçim de söz konusu.
tutsakları gözetleyen Logoterapi diyor ki “Seni sen yapan
“kapo”lar ve tabii Nazilerin değerlerini seç, riskleri minimize
kamplar dağıtıldıktan sonra etmek için de aklını kullan.” O
tutundukları anlamlar çökmüş yüzden biraz da zorlu bir yolculuk.
25
