Page 106 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 10)
P. 106

v
                              v

         Kovadaki yengeç



         değilsiniz!




         “Ben yapamıyorsam, sen hiç     Yengeç zihniyetine
         yapamazsın.” Ne kadar tanıdık   sahip insanlar genellikle
         geldi değil mi?                arkadaşlarını rakip olarak
                                        gören, hata yaptığı zaman
         Bizim toplumumuzda da          suçu başkasına atan,
         ne yazık ki sıkça görülen bu
         söylem için “Yengeç Zihniyeti”   merhamet duygusu eksik,
         tanımlaması yapılıyor. Bir     her şeyi bildiğini düşünen
         kova dolusu yengeçten biri,    tipler oluyorlar. Yengeç
         kovadan çıkmayı denediği       zihniyetine sahip insanlarla
         anda diğer yengeçler onun      karşılaştığınızda yapılacak ilk
         çıkmasını engellediğinden bu   şey umursamamak, kendinize
         tanımlama uygun görülmüş.      güvenmek ve çalışmak
         Tabii kovadan kurtulamadıkları   olacaktır. Siz o değilsiniz
         için yaşanan süreç önce açlık,   ve başarıya ulaşmanız için
         sonra yamyamlık, ardından      önünüze konan bu engeli
         ölümle sonuçlanıyor.           aşabilirsiniz.


         Öğrenilmiş çaresizlik


         Temel olarak öğrenilmiş        akıl yürütemedikleri için
         çaresizlik, başarısızlığı baştan   onları bekleyen sonuç aynıdır.    Hayatınızı
         kabul etme durumudur.          Nihayetinde 30 santimden fazla
         Mücadele gücünü azaltan,       zıpla(ya)mamayı öğrenirler.           yöneten “başarı”
         kadere razı olma hâli sadece                                         tanımı kime
         bireyleri değil, grupları da etkiler.   Deneyin can alıcı safhası ise   ait? Size mi
         Sahaya “kesin yenileceğiz”     ikinci aşama. Cam tavan kaldırılır.   yoksa topluma
         diye çıkan bir futbol takımının   Zemin ısıtıldığında pireler
         kazanma ihtimali mucizelere    sadece 30 cm zıplarlar; üstelik       mı? Tanımı
         bağlıdır.                      kafalarını çarpacakları bir tavan     yapabilsek bile
                                        olmamasına rağmen. Daha
         Bu duruma “cam tavan           yükseğe zıplama hatta kaçma           başarıya ulaşmayı
         sendromu” da deniyor. Bu       imkânları vardır ama bunu fark        engelleyen
         isimde pirelerle yapılan bir   edecek bilinçleri ya da cesaretleri   algı tuzaklarını
         deneyden esinlenilmiş.
                                        yoktur. Çünkü engel artık             da fark etmek
         Farklı yükseklikte zıplayabilen   zihinlerindedir.                   gerekiyor. Bu
         pireleri toplayıp 30 cm
         yüksekliğindeki bir cam fanusun   Bu deney bize çok önemli           tuzakları aşmak
         içine koyan bilim insanları,   bir mesaj veriyor. Öğrenilmiş         ise bambaşka bir
         fanusun metal zeminini ısıtırlar.   çaresizlikten kurtulma yolu      başarı hikâyesi.
         Sıcaktan kaçmak isteyen        kişiden kişiye göre değişse de
         pireler zıpladıklarında başlarını   yaşanan olayı enine boyuna
         cam tavana çarpıp düşerler.    düşünmek, değişime açık olmak
         Zemin sıcak olduğu için her    ve hata yapmaktan korkmamak
         zıpladıklarında karşılarına aynı   bu kötü duygudan kurtulmanın
         bilinmez engel çıkar ancak     en kestirme yolu.

























     104
   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111