Page 49 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 5)

mütevazı da olmak lazım. Tarihe takip ediyoruz. Örneğin telesitopatoloji.
vurursanız evet az kişiden biriyim. Bu Bu Türkiye’de pek yaygın değil. Şöyle
İskandinavya’da başlayan bir yöntemdi örneklendireyim: New York’taki bir
ve 80’lerde dünyaya yayılmaya başladı. meslektaşım elindeki görüntüyü internet
Türkiye’de çok fazla bilinmezken, yardımıyla sizin ekranınıza aktarıyor ve
ben 90’larda bu işin doğduğu yerde, yorum istiyor. Ortak bilgiyle daha doğru
Norveç’te öğrenme şansına sahip teşhisler konabiliyor. Öyle zannediyorum
oldum. Orada gördüklerimi de ülkemde ki bu ve bunun gibi gelişmeler kanser
uyguladım. tanısını daha çabuk koyma konusunda
bize yardımcı olacaktır.
Sitopatolojiyi araştırırken bu işin ayrı
bir deneyim ve dikkat gerektirdiğini Son zamanlarda kişinin genetik
okudum sık sık. Hatta iyi bir eğitim yapısına özgü kanser tedavisi de
hastanesinde iyi bir cerrahi hocasının yapılabiliyor. Türkiye’de akciğer,
elinde cerrah yetişebilir ama tek bir meme ve bazı bağırsak kanserlerinde
hocadan nitelikli patolog yetişmez bu sistem oturdu. Kişinin genetik bir
diyorsunuz. bozukluğu var ise bu uygulama talep Halk arasında biz
edilebiliyor. Tedaviye ayrı bir ilaç pataloglara “kötü
Doğru tabii. Resmin bütününe değil ekleniyor. Yine meme kanserinde bazı haber salan insanlar”
de üç tane üzüm tanesine bakarak gen mutasyonları durumunda da bu gözüyle bakıyorlar.
salkım hakkında bilgi veriyorsanız uygulanıyor. Bunlar Türkiye’de, hatta
bu elbette dikkat ve ciddi bir görsel Kocaeli’nde yapılan şeyler. Ben de “yazı tura
hafıza gerektiriyor. Cerrahide önemli atmak gibi” diyorum
olan el hüneridir. Bizde göz, sezgi ve Bundan 20-25 sene önce kanser onlara. Yüzde
birçok bölümden gelen parametreleri vakaları bu denli sık rastlanır değildi. elli kötü haber
yorumlama yeteneği öne çıkıyor. Üç Sizce bu artış neden? verdiğimiz gibi,
beş tane hücreye bakarak hasta kanser Günümüzde kanser artıyor mu artmıyor yüzde elli iyi haber
mi değil mi tespit edebiliyorsunuz. Tabii mu sorusu çok soruluyor. Bununla ilgili veriyoruz.
ki yanlış teşhis koymamak için eğitim, matematiksel bir veri yok. Ancak şu var
dikkat ve deneyim gerek. Patoloji ki, doktora erişimin artması ve gelişen
dışındaki tıbbi parametrelere de aşina teknoloji ile tanı koyma imkânları arttı.
olmak gerekiyor. Zahmetli bir iş. Tanı sayısı arttığından kanser vakaları
Kanserden başka hangi hastalıklarda artıyor gibi gözükebilir.
patolojiye başvuruluyor? Kanserin Türkçesi nedir biliyor
Bugün patolojinin en yaygın kullanıldığı musunuz? Yengeç. Bunu ilk ortaya
alan kanser. Onun dışında tüberküloz koyan da Hipokrat’tır. Hipokrat bu
ya da kansere benzeyen hastalıklar da hastalığı dış görünüşünden izlemiş.
patolojinin alanına girer. Mesela tümör. Kanserli bir memenin büyüdüğünü,
insanı sarıp sarmaladığını ve sonunda
Patoloji için tümör bilimi diyebiliriz. onu yok ettiğini görünce adını “yengeç”
Çünkü tümör illa kanser anlamına koymuş. Çünkü yaşadığı Ege kıyılarında
gelmez. İyi ve kötü huylusu vardır ve bu şekilde avlanan bir yengeç türü
kötü huylusuna kanser deriz. Tümör varmış. Bu yüzdendir ki kanserle ÜSTTE: NORVEÇ KUTUP
Latince’de “yer kaplayan şişlik” demek. mücadele derneklerinin ve kanser DAİRESİ TREN İSTASYONU
Bir şişliği inceleyip “bu sadece yağ hastanelerinin armalarında yengeç ALTTA: İNGİLTERE KIYI
YÜRÜYÜŞÜ
bezesidir” diyebilmek patolojinin işidir. vardır. Bu hastalık ilk çağlardan beri
Yani amaç iyi huyluyu kötü huyludan vardı ancak teşhis ve tedavi imkânları
ayırmak. Kötü huylunun da kendine kısıtlıydı.
göre değişik türleri var. Bu yüzden artık
sadece “kötü huylu” demeniz yetmiyor; Kanser vakalarındaki artışı yiyip
tümörün adını, soyadını hatta şeceresini içtiklerimiz ve gelişen sanayi ile
bile çıkarmanız gerekebiliyor. Çünkü hayatımıza giren katkı maddelerine
tümörde hangi genetik bozukluk varsa yormuştum...
ona göre tedavi uygulanıyor. Hastalığın Katkı maddelerinin etkileri olabilir ama
gidişatı ya da hastanın yaşam süresi de istatistiki olarak geçerli bir veri yok.
buna göre değişebiliyor. Sigara, radyasyon, hava kirliliği ve
Her bir hücre, on binlerce yıllık bir sanayi atıkları da etkili olabilir ancak
evrimi de barındırıyor. Oysa ki hücre asıl önemli olan tanı imkânlarının
biyolojisi (sitoloji) bilim dalının ortaya artması. Tıbbın gelişmesi, doktora
çıkışı 17 yy, sitopatolojininki ise erişimin artması bize çok imkân sağlıyor.
geçtiğimiz yüzyıl başına dayanıyor. İnsanoğlunun ulaşamadığı organ
Hücrenin keşfedilecek daha çok yönü kalmadı gibi. Eskiden mideye, bağırsağa
olduğunu varsayarsak, sitopatolojideki girmek mümkün bile değilken, bugün
gelişmelerin önümüzdeki yıllarda insan kıl inceliğinde endoskopik cihazlarla
sağlığına ne gibi katkıları olacağını girip parça alabiliyoruz. Girilmesi en zor
düşünüyorsunuz? organ olan pankreasa bile ağız yoluyla
girebiliyorlar artık. Kafatasından dolayı
Her geçen gün sitopatoloji de ilerliyor. beyin biraz zor ancak onda bile biyopsi
Biz de çağı yakalamak adına yenilikleri imkânı var.
47