Page 48 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 10)

v
v

LERA BORODITSKY
DÜNYA ÇAPINDA
KONUŞULAN
YAKLAŞIK 7
BİN DİLDEKİ
FARKLILIKLARIN,
İNSANLARIN
HAYATI ALGILAMA
BİÇİMLERİ
ÜZERİNDE ETKİN
ROL OYNADIĞINI
ÖNE SÜRÜYOR.

KONUŞTUĞUMUZ DİL DE
DÜNYAYI ALGILAMA BİÇİMİMİZİ

ETKİLİYOR

Karmaşık düşünceleri gibi her ikisi de dişil çağrışımlı Benzer başka örnekler de veren
birbirimize aktarırken dilimizin sıfatlarla tarif etmeye meyilli. Boroditsky özetle “Dilbilimsel
özelliklerinden yararlanıyoruz. Öte yandan İspanyolca çeşitliliğin güzel yanı, insan
Dillerin bilişsel etkileri üzerine konuşanlar ‘köprü’ kelimesini zihninin ne kadar becerikli ve
yapılan araştırmalar ise son eril olarak tanımladıkları için esnek olduğunu göstermesi.
derece ilginç veriler sunuyor. ‘güçlü’ ya da ‘dayanıklı’ gibi İnsan aklı bir değil, 7 bin bilişsel
sıfatlarla algılıyorlar. Dolayısıyla evren yarattı” diyor.
California Üniversitesi’nden bu farklar, o dildeki algıyı ve
Bilişsel Bilim Profesörü Lera düşünme şeklini de etkiliyor.” Buradan hareketle bilim
Boroditsky’nin imza attığı insanının işaret ettiği bir başka
araştırma bunlardan biri. Diller arası bu farklılıklar nokta ise bu yazıyı araştırırken
Boroditsky dünya çapında insanların olayları nasıl karşımıza çıkan en ilgi çekici
konuşulan yaklaşık 7 bin hatırlayıp yorumladıklarını, bilgi. İstatistiki olarak her hafta
dildeki farklılıkların, insanların hatta insanları nasıl bir yerel dilin yok olduğunu
hayatı algılama biçimleri suçladıklarını bile söyleyen Boroditsky’e göre
üzerinde etkin rol oynadığını etkileyebiliyor. Boroditsky 100 yıl içinde dünya üzerinde
öne sürüyor. TEDWomen adlı İngilizce konuşanların konuşulan dillerin yarısı yok
konferansta konuşan bilim kazalarda kimin suçlu olacak. Tahmin edersiniz ki
insanı, bu farklılıkların renk, olduğunu hatırlama bu yok oluşun evrensel kültür
zaman ve boyut algısından konusunda İspanyolca açısından son derece yıkıcı
tutun da cinsiyet, eğilim ve konuşanlardan daha başarılı sonuçları var. Şöyle ki dünyayı
suçlama gibi daha büyük olduğunu söylüyor. Bunun şekillendiren araştırmaların
ölçekte kavramlara kadar sebebi cümle yapıları. Verdiği çoğunlukla İngilizce diliyle
farklılık gösterdiğini ifade örnekte Boroditsky, kazara yapıldığını, dolayısıyla bunun
ediyor. vazo kıran birini anlatırken hayatı sadece bir dil üzerinden
İspanyolca konuşanların “Vazo
Araştırmacının dikkat çektiği kırık” veya “Vazo kırıldı” gibi algılamak gibi bir durum
farklardan biri, bazı dillerde cevaplar verirken, İngilizce yarattığını söylüyor Boroditsky.
nesnelerin tanımlanırken Yani İngilizce konuşmayan tüm
cinsiyet kavramıyla olan ilişkisi. konuşanların "John vazoyu halklar bilimsel bilgiyi İngilizce
Boroditsky bu savını şu şekilde kırdı" cevabını verdiğini konuşanlar gibi algılamak
söylüyor. Yani İspanyolca
örnekliyor: zorunda, yoksa yarışın dışında
konuşanlar kazayı daha ön kalıyor. Bunun bilimsel ve
“İngilizcede kelimelerin planda algılayıp hatırlarken, kültürel çeşitliliği daraltmasının
cinsiyeti bulunmuyor. Fakat İngilizce konuşanlar kimin ötesinde politik sonuçları da var
Almanca ve İspanyolca gibi yaptığını hatırlıyor. Yani iki ki bu yazının konusu olmadığı
dillerde kelimeler eril ya da insan aynı olayı görüyor ama için oralara girmiyoruz.
dişil olabiliyorlar. Almancada farklı algılıyor; bunun altında
‘köprü’ (die Brücke) kelimesi yatan başlıca sebep ise dünyayı Lera Boroditsky’nin
dişil nesne olarak adlandırılıyor; algılamasını sağlayan dilin konuşmasını, en üstteki
bu nedenle Almanlar köprüleri yapısal ve dolayısıyla kültürel QR kodu cep telefonunuzla
genellikle ‘güzel’ ya da ‘şık’ farklılığı. okutarak izleyebilirsiniz.
46