Page 41 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 5)
P. 41

AKSESUAR

                                                                                        OLAN

                                                                                        EKOSISTEMLER


                                                                                        İrlandalı Kay Bells, teraryum
                                                                                        modasına değişik bir bakış
                                                                                        açısıyla yaklaşanlardan...
                                                                                        Bells, bulduğu küçük
           Dekorasyon denince akla şık eşyalar, aydınlatma, duvar                       bitki ve çiçeklerden ufak
           kağıtları, tablolar gelir. Bitkiler ise özellikle şehir yaşamına             fanuslarda teraryumlar
           sıkışmış kalan bizlere ev ya da işyerlerimize huzur verici                   oluşturuyor ve bunları kolye
           renkler katmak için doğal seçenekler sunar. Dekorasyonda                     ve yüzük haline getiriyor.
           minimalizmi sevenlerin son gözdesi ise teraryumlar.                          Bells müşterileri için önem
                                                                                        arz eden “hatıraları” da
           Latince’de “Toprak” anlamına gelen   1800’lü yıllarda Londra’da yaşayan      teraryumlara dahil ediyor.
           “Terra” kelimesinden türemiş bu isim.   Dr. Nathaniel Ward, botanik aşığı bir   Ona göre herhangi bir
           Sondaki “aryum” ekini ise bildiğimiz   insandı. Bitki yetiştirmeyi çok sevmesine   dantel parçası, saç teli ya da
           akvaryumdan almış. Yani Türkçe’deki   rağmen, Londra’nın o dönemki kirli     bir çiçek yaprağı çok şık ve
           tam karşılığı “toprak akvaryum” oluyor.  havası yüzünden bu hobisini icra    zarif bir takı olabiliyor.
                                              edemiyordu. Ancak bir sabah, ağzı
           Teraryum, camdan üretilmiş ve      kapalı olduğu halde yeterli güneş ışığı
           içerisinde bitkilerin ve bazı hayvan   alabilen bir kavanozda, çimene benzer
           türlerinin yaşamasına olanak sağlayan   bir bitkinin yeşermiş olduğunu fark etti.
           akvaryumlar. Bitkinin rahatlıkla   Kavanozdaki nem, bitkilerin yetişmesi
           büyüyebilmesi için zemini toprak,   için elverişli bir ortam sağlamıştı.
           kum, çakıl ve bitkilerle kaplanıyor.   Böylece teraryumların atası denebilecek
           Peki mekânları bu kadar güzelleştiren   Wardian case’lerin üretimine zemin
           teraryum kim tarafından bulundu?   hazırlayan süreç başladı.

           Teraryumunuzu kendiniz de yapabilirsiniz


           Minimal şıklığı ve düşük maliyeti ile   fark yoktur. İstediğiniz bitkiyi ve ona
           teraryumlar evinde ya da işyerinde hoş   uygun toprağı seçerken dikkat etmemiz
           detaylara yer vermek isteyenlerin yeni   gereken şeylerden biri de bulunduğu
           gözdesi. Üstelik birkaç malzemeyle   ortamdır. Yaşadığınız şehrin iklimi,
           kolaylıkla kendiniz de yapabilirsiniz.   evin ya da ofisin konumu, gün ışığı
           Öncelikle teraryumunuzun nerede    açıları teraryumunuzun ömrünü etkiler.
           kullanacağınıza ve ne büyüklükte   Elbette her iklimde yetişen teraryum
           olacağına karar vermeniz gerek.    bitkilerinden seçmeniz büyük kolaylık
           Zira kavanoz, cam bir mutfak eşyası   sağlayacaktır.
           hatta ampül gibi küçük fanuslar
           kullanabileceğiniz gibi duvarınızı büyük   Açık teraryumlarda her iklim koşuluna
           bir eko sistemle kaplayabilirsiniz.   uyum sağlayabilen; kurt kulağı,
                                              kuşkonmaz, mısır bitkisi, aralya,
           Tasarıma karar verdikten sonra işin   ekeverya, yeşim bitkisi, salon çamı,
           eğlenceli kısmına geçebilirsiniz. En alt   dağ palmiyesi gibi bitkiler tercih edilir.
           katmanda su drenajını sağlayacak iri   Bunların dışında ortanca, orkide,
           çakıllar, onun üstüne de suyun topraktan
           süzülmesi için nispeten ufak taneli   menekşe, sardunyai, açelya, cam güzeli
           çakıllar kullanın. Havadaki nemin bitkiyi   ve çiğdemi sayabiliriz. Fitonya türleri,
           çürütmemesi için aktif karbon, yani   arapsaçı, eğrelti otu çeşitleri, japon
           bildiğimiz kömür kırıntılarını döşeyin. En   şemsiyesi otu gibi bitkiler ise kapalı
           son bitkinin köklerinin gelişmesi için kum   teraryumda hayat bulabilir.
           ve toprak karışımı ile doldurun. Zevkinize   Dekoratif tasarımının dışında teraryum,
           göre küçük renkli taş ve kumlarla   okul ve laboratuvarlarda öğrencilere
           süslendikten sonra teraryumunuz hazır.  eğitim verme amacıyla da kullanılır.
           Teraryumlar bitki ve toprak özelliklerine   Minik bir eko sistem yaratılmasına
           göre açık veya kapalı olabilirler. Kapalı   olanak sağlayan teraryum, öğrencilere
           teraryumlar özel bir bakıma ihtiyaç   bitki türlerini tanımak konusunda büyük
           duymazken, açık teraryumlar diğer   kolaylık sağlar. Böylece öğrenciler
           saksı bitkileri gibi korunmaya ihtiyaç   kitaplardaki resimlerle sınırlı kalmamış
           duyabilir. Belli bitkiler dışında açık ile   olur ve okul sınırları içinde de doğaya
           kapalı teraryumun arasında pek bir   dair birçok şey öğrenebilir.
                                                                                                                39
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46