Page 25 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 13)
P. 25

v




                motive eden şey güç istencidir   ediyor çünkü. Ama kişi her       duyarsın” diyor. Ben “duymak
                çünkü idealize ettiği kişi gibi   an özgür. Logoterapide insan    istemediğin” kavramını
                davranmak ister. Güç istenci     “Neden varım sorusunun altını    anlamamıştım. O otorite
                ketlendiği zaman da kompleksler   doldurmak için sorumluyum.      “herhalde nevrotik insanlar
                oluşur” diyor. Frankl ise “İkisine   Benden başka kimse yapamaz   normal insanlara göre daha çok
                de hak verdiğim zamanlar         bunu” demeye yönlendiriliyor.    sorumluluktan kaçarlar” dedi.
                oluyor ancak insani boyutu da                                     Anlamını keşfettikten sonra
                ekleyerek, ikisini de kapsayan ne   Dolayısıyla psikoterapide duygu   insanlar onu gerçekleştirme
                var?” diye soruyor.              ve düşünceler ön planda.         sorumluluğunu üstlenmezler. O
                                                 Logoterapide ise danışana        yüzden logoterapi uzmanı için
                Siz bunları anlatırken, haz      tinsel yetkinliklerinin farkına   sürecin en zor kısmı, danışanına
                ve gücün insanı kukla gibi       varıp onları kullandırarak       anlamını keşfettirdikten sonra
                oynattığı ancak Frankl’a         semptomlarını azaltmayı          kişinin o sorumluluğa adapte
                göre o kuklanın esas özne        hedefliyoruz. İnsanın insan      olmasını sağlamak, onu başına
                                                 olmaktan kaynaklanan vasıfları
                olduğu gibi bir görüntü          ile yaşama karşı motive olması   gelene cevap verebilir hale
                canlandı aklımda.                için çalışıyoruz.                getirmek.
                Evet kesinlikle. Frankl diyor ki:   Anlam arayışı                 Peki davranış değişikliği
                “İnsanı silindir gibi düşünelim.   varoluşsal kaygılardan         hedefleniyor mu?
                Onu Freud’un söylediği gibi      kaynaklanıyorsa bu duruma        Tutum değişikliği hedefleniyor.
                sadece haz istenciyle motive                                      Tutum değişince bir sürü
                olan bir organizmaya indirgeyip   psikolojik sıkıntı demek        davranış değişiyor.
                yukarıdan bakarsam aşağıda bir   doğru olur mu?
                yuvarlak görüyorum. Adler gibi   Modern psikoterapi bu durumu     Ne tür psikolojik
                ‘insan güç ile motive olan sosyal   “hastalık” olarak algılıyor.   rahatsızlıklarda logoterapi
                bir varlıktır’ dersem, bu yuvarlağı   Psikiyatra gittiğiniz zaman ilaç   olumlu sonuçlar verir?
                yana doğru yansıtıyorum ve       dahi yazıyor. Frankl eskiden
                görüntü dikdörtgen oluyor.       insanların varoluşsal sorunları   Fobiler, kaygılar, Obsesif
                Ama insanı en motive eden        için din adamlarına gittiğini    Kompulsif Bozukluk (OKB),
                şeyler olan anlam, değerler      söylüyor. Bu sorunlar için doktora   uykusuzluk, psikosomatik
                ve insani vasıflarıyla birlikte   gidilmesini tuhaf karşılıyor. Ona   hastalıklar, depresyon gibi
                ele alırsam, görüntü silindir    göre doktor felsefi sorunlardan   rahatsızlıklarda olumlu sonuçlar
                halini alıyor” diyor. “Sizi motive   anlamayacağından çare de     verir. Bunun dışında varoluşsal
                eden şey nedir?” sorusuna        bulamaz. Hayat nedir, anlam      sorunlardan kaynaklanan
                Freud ve Adler’in cevaplarında   nedir gibi soruların muhatabı    rahatsızlıklara çözümler
                dürtülerden kaynaklı bir neden   doktor olamaz.                   geliştirmek de mümkün. Çünkü
                sonuç ilişkisi var. Ancak Frankl’da                               çözmediğiniz zaman onlar da
                “seçim” olduğu için iradi bir    Ama logoterapide sağlık          patolojiye yol açıyor. Bir de
                sonuç var. Halbuki dürtüler      kavramı farklı. Bu yaklaşımda    bence en özel olan tarafı hayatın
                seçilebilir şeyler değil.        “patoloji” diye bir şey, başarı   trajedisi ile karşılaşmış insanlara
                                                 ya da başarısızlık yok. Bir      iyi gelmesi. Mesela kansersiniz
                Peki psikoterapi geçmişi,        uçta “umutsuzluk” diğer uçta     ve ömrünüzün kısa olduğu fikri
                logoterapi geleceği ele          “mücadele” var.                  gerçeklik kazanıyor. Logoterapi
                alıyor diyebilir miyiz?                                           de hayatınızı daha kaliteli
                                                 Özetle; Frankl’ın psikoterapi    sürdürmek için anlam arayışınıza
                Ondan çok daha temel bir fark    dünyasına katkısı, bu sürecin    yardımcı oluyor.
                var aslında. Logoterapi diğer    insancıllaştırılmasıdır. Ama bu,
                ana akım psikoterapi yani klinik   “insana yumuşak davranayım”    Hayatın trajedileri yani acı,
                kuram ve psikiyatrik yaklaşımlara   çabası değil. Zor koşullar altında   suçluluk ve ölüm gibi…
                antitez ya da alternatif değildir.   da insanın insanlığını nasıl
                Tamamlayıcı bir niteliği vardır.   yaşayabileceğine dair cevaplar   Evet doğru. Acı, kayıpla ilgili.
                Psikoterapi, danışanı klinik     arar.                            Suçluluk geçmişte anlamlı ve
                nesne olarak görür ve sorunun                                     anlamsız hareketin arasında
                kaynağını araştırır. Logoterapide   Frankl, “anlam reçetesi       kalıp anlamsızı seçmiş olmak.
                ise insanın insanlığına          yoktur” diyor. Dolayısıyla       Ölüm de aslında varoluşumuzun
                odaklanıyor, onu klinik vakanın   seanslarda danışanlara          geçici bir varoluş olduğu
                ötesinde, “ontolojik” olarak ele   reçete sunulmuyorsa nasıl      gerçeğini fark etmek.
                alıyoruz.                        bir süreç izleniyor?             Anlamı bulmanın psikolojiyi
                Freud’a kadar nevroz denen       Reçete aynı zamanda bir          ayakta tutmanın ötesinde,
                bütün patolojilerin nedeni hep   diktedir. Logoterapide ise anlamı   genel sağlık için de kuvvet
                organlarda aranmış. İlk defa     keşfetme ve sorumluluğu          verici yanı var mı?
                Freud bu duruma yeni bir boyut   üstlenme yolculuğu, kişinin
                ekliyor ve adına psişe diyor.    kendisinin belirlediği bir süreçtir.  İster fizyolojik, ister psikolojik,
                Duygu ve düşüncelerin de                                          isterse tinsel boyutta olsun bir
                hastalık yaptığını söylüyor.     Viyana’daki ünlü bir otoriteden   boyuttaki sorun tüm boyutları
                                                 dinlediğim bir örneği            etkiliyor. Onu çözdüğünüz
                Frankl da buna insani boyut      paylaşayım... Bir psikanalist,   zaman diğer boyutlardakiler
                ekliyor. Almancası geist,        Frankl’dan logoterapinin         de çözülüyor. Kanser nedeniyle
                Türkçesi tin. İnsanın insanlığı   psikanalizmden farkını bir      bacağı kesilen bir hastanın
                nedir, tinin özelliği nedir gibi   cümleyle anlatmasını istiyor.   psikolojisi kaçınılmaz olarak
                sorularla çalışıyor. Bize göre   Frankl da ondan psikanalizi bir   etkilenir. Ancak Frankl’ın
                insanın insanlığı ele alınmazsa   cümlede anlatırsa yapacağını    öğretisinde şöyle bir detay var:
                o psikoterapi eksik kalıyor.     söylüyor. Psikanalist “bir divana   Tinsel boyutunuzda öyle bir yer
                Hatta psikoterapide kişiye “sen   uzanırsın ve kendini anlatmak   var ki o, koşullardan bağımsız
                şunu şunun için yapıyorsun”      istemediğin şeyleri anlatırken   bir sağlık kaynağı sunuyor.
                denirse ona yeni bir nevroz      bulursun” deyince Frankl         Hiçbir şey ona dokunamaz. O da
                ekleniyor. “Bunu bunun için      “Logoterapide dik oturursun      insanın insanlığı yani insanlık
                yapıyormuşum” diye kabul         ve duymak istemediğin şeyleri    onuru.
                                                                                                                23
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30