Page 58 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 10)

v
v

KANMANIN VE KANDIRMANIN

PSİKOLOJİSİ

Reklamlar ve markaların yarattığı tazeledikçe sağlığı tehdit eden GOEBBELS SÖZLERİYLE OLDUĞU
etkinin ardından konuyu alışkanlıklardan daha beter KADAR BEDEN DİLİYLE DE
PROPAGANDA YAPIYORDU. ALTTAKİ
bireylerden topluma getirmenin manipülasyonlar da çıkıyor 1932 TARİHLİ İLK FOTOĞRAFTA
zamanı geldi. karşımıza. Örneğin Adolf Hitler… HALKA SESLENEN GOEBBELS,
Bazı araştırmacılar, bir dönem ELLERİN İKİ YANDA OLDUĞU
Bu noktada işin içine çok daha Avrupa’nın kültür sahnesinde AKİMBO DURUŞUYLA OTORİTESİNİ
kapsamlı manipülasyonlar zirvede yer alan, tarih boyunca EMPOZE ETMEYE ÇALIŞIYOR. 1934
TARİHLİ SONRAKİ FOTOĞRAFTA
giriyor. Toplumu etkilemek adına büyük entelektüeller ve askeri GÖZE ÇARPAN EL İŞARETİ İSE
yürütülen bu manipülasyonların dehalar yetiştiren Almanya’nın UYARI VE TEHDİT AMACI TAŞIYOR.
ardında ise 12 teknik yatıyor:
Amacı gizlemek (niçin diye nasıl olur da bir onbaşının sözüne
inanıp tüm dünyayı karıştıran bir
sorulmasına izin verilmemesi); felakete izin verdiğini anlamaya
gerçeğe yaslanmak (bir yalana
inandırabilmek için 99 doğru çalışıyorlar.
söylenmesi); uzmanlık-güvenilirlik- Bu anlamda tüm gözler Hitler’in
saygınlık (güvenilir kurum ve sağ kolu, Nazi Almanya’sının
kişilerin kullanılması); etkileyici bir Propaganda Bakanı Joseph
taşıyıcı bulmak (okul, medya, dini Goebbels’e çevriliyor. Propaganda
kurumlar); tarlayı sürmek (ön yargı ve kitlesel hipnoz konularında 20.
ile diğer fikirlerin reddedilmesi); yüzyılın en önemli figürlerinden
bütünden koparmak (sadece Goebbels , 1933’te iktidara
arzu edilen bilgilerin sunulması); geldikleri günden sonra “Halkın
sürekli tekrar; bilgiyi sürekli Führer’ini” yaratan adam.
işlemden geçirmek (eklemek, Sonuç malum: Goebbels’in
gizlemek); akla değil duygulara akıl hocalığıyla iktidarını
hitap etmek, korkutmak; sağlamlaştıran Hitler, insan
övünmek (“bunu bütün dünya zihnine karşı birlikte yürüttükleri
kabul ediyor” denmesi); değerleri vahşi propaganda ile milyonlarca
kullanmak (“sizden biriyiz” insanı ölüme götürdü.
vurgusu) ve sisteme uymayanları
itibarsızlaştırmak. Goebbels 1. Dünya Savaşı’nda
alınan mağlubiyetin ardından
Manipülasyonun ne olduğu ve gururu kırılan, Versay
bu tekniklerin ne işe yaradığını Antlaşması’nın maddeleri
anlamak için Edward Bernays’tan yüzünden ekonomisi yok olan,
bahsetmek doğru olacaktır. Ruhr bölgesinde Fransız askerleri
“Kadınları sigaraya başlatan tarafından kaldırımda yürüdüler
adam” olarak da tanınan Bernays diye sopalanan Alman halkını
aynı zamanda halkla ilişkiler savaşa yöneltmek için genel
kavramının dâhiyane ismi. olarak şu teknikleri kullandı:
1920’lerin Amerika’sında - Yalan söyleyin; mutlaka inanan
kadınların sigara kullanmasının çıkacaktır. Olmazsa yalana devam
toplumda pek hoş görülmemesi edin. Bir şeyi ne kadar uzun süre
nedeniyle kadınlarda sigara tekrarlarsanız, insanlar ona o
içme oranının %5 olması, bir kadar fazla inanırlar.
sigara markası açısından pazarın DÜNYA TARİHİNDE KARA
PROPAGANDAYI EN İYİ ŞEKİLDE
yarısını kaybetmek anlamına - Halkı her zaman ateşleyin, asla KULLANARAK KİTLELERİ UZUN
geliyordu. Bernays, kadınları da soğumalarına ve düşünmelerine SÜRE NAZİ DAVASINA İNANDIRIP
pazara dâhil etmek için dikkat izin vermeyin. PEŞİNDEN SÜRÜKLEYEN
GOEBBELS’İN EN ÇARPICI
çekici bir yöntem geliştirdi. KONUŞMALARINDAN OLUŞAN
Bir grup feminist ile anlaşan - Hatalı olduğunuzu ya da yanlış “BÜYÜK YALANLAR” ADLI
Bernays, kadınların Paskalya yaptığınızı asla kabul etmeyin. BU KİTAP, TEK BİR İNSANIN
PROPAGANDA DEDİĞİMİZ
geçidi sırasında sigara içerek - Bana vicdansız bir medya verin, SİYASİ EYLEMLE KİTLELERE
erkek egemen topluma meydan size bilinçsiz bir halk sunayım. NELER YAPABİLECEĞİNİ VE
okumalarını istedi. Medyanın YAPTIRABİLECEĞİNİ GÖSTERİYOR.
ilgisini bu olaya çeviren Bernays, - Önemli olan aydınlar değil
“Özgürlük Heykeli’nin elindeki kitlelerdir. Çünkü onları
özgürlüğün simgesi meşale, kandırmak çok kolaydır.
kadınların elindeki de bu
sigaradır” mesajıyla müthiş bir Bu tekniklerin tarih boyunca
olduğu gibi günümüz dünyasında
manipülasyon başarısı gösterdi. da kullanıldığını söylemeye gerek
Sonuç olarak sigara, birden erkek
egemen topluma karşı bir savaş yok. Üstelik bu manipülasyonlar
aracı olup çıkmıştı. Bu durum tüm teknoloji sayesinde hayatın her
sigara şirketlerinin de doğal olarak alanında ensemizde. Dolayısıyla
cirosunu artırdı. insan kendini sormaktan alamıyor:
“Düşüncelerim ve aldığım kararlar
Kandırma ve kandırmanın gerçekten bana mı ait?” Cevabı
psikolojisi üzerinde hafızamızı aramaya devam edelim…
56