Page 41 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 9)

v

Orta çağ karanlığı

nasıl son buldu?

Kronolojiyi terse akıtalım. Klasik Cosimo klasik dönem felsefesine
dönem sonrasında Orta Çağ hayrandı. Eski Yunan düşünürü
karanlığına gömülen bir medeniyette Platon adına bir akademi kurmuş,
sanatın, özgür düşüncenin kendine İstanbul’dan getirttiği kitaplar ve
yeniden yer bulduğu, benzer bir dünyanın çeşitli yerlerinden topladığı
kelebek etkisi silsilesinin başladığı klasik el yazmalarının bulunduğu,
Rönesans yıllarına dönelim. Avrupa'nın en büyük kütüphanesini
açmıştı. Floransa Üniversitesi’nde 700
Rönesans deyince elbette konu yıldır unutulmuş Yunanca eğitimini
İtalya’ya bağlanır. O yıllarda İtalya’da de yeniden başlatmıştı. Donatello ve COSIMO DE MEDICI BY JACOPO PONTORMO
sanatın kalbinin attığı yer ise Brunelleschi gibi büyük sanatçılara
Floransa’dır. Floransa kozmopolit da destek veren Cosimo Rönesans’ın
yapısı ve güçlü ekonomisi ile önde fitilini ateşlemişti ama esas yangını
gelen şehir devletlerindendi. Ancak o başlatan torunu Lorenzo idi.
tarihlerde skolastik düşünce hakimdi
ve kilisenin onayı dışında bırakın Medici ailesi çevrelerindeki tüm
yağlı boya resim yapmayı, nefes dahi yobazlığa rağmen bilim ve sanatı
alamazdınız. Şehirler de bu bağnaz koruyup destekledi. Sahip oldukları
düşünceye boyun eğmiş derebeyleri maddi imkânlar ve siyasal prestij
tarafından yönetildiğinden ressam, nedeniyle kimse onları karşısına
heykeltıraş yahut şairlerin tek almak istemiyordu. Dolayısıyla Da
yapabildikleri, din temalı eserler Vinci, Boticelli, Michelangelo gibi
üretmekti. isimlerin hamisi olan Lorenzo Medici,
ailesinin attığı Rönesans temelini
Böyle bir dönemde Floransa’nın sağlamlaştırdı.
başına talih kuşu kondu. Soylu LORENZO DE MEDICI BY RAPHAEL (1519)
olmadıkları halde, ticaret ve Rivayet odur ki Lorenzo kendisiyle
bankacılık işleri ile zenginleşen aynı dönemde yaşayan Fatih Sultan
Medici ailesi siyasi yakınlıklarını da Mehmet’in İtalya’yı fethetmeyi
kullanarak bu şehir devletinin gayrı planladığını biliyordu. Bu yüzden
resmi yöneticisi oldu. Bu dönemde ön yüzünde Fatih’in arka yüzünde
refah içinde yüzen şehir, ailenin reisi kendi yüzünün olduğu madalyonlar
Cosimo de Medici’nin bilim ve sanat bastırdı. Fatih’in ömrü vefa etse idi
düşkünlüğü sayesinde aydınların dönemin İtalya valisi Lorenzo de
rahat nefes aldığı bir yer haline geldi. Medici olacaktı belki, kim bilir…

Kelebek etkisinde

“karma” izleri

Adına ister kelebek etkisi ister Bu noktada aklımıza başka bir neden ve sonuçları görebildiğinizi
kaos teorisi diyelim, bu fenomenin açı geliyor. Yakın dönem sinema düşünün. Hayatınız boyunca
Doğu öğretileri ile kesişen bir tarafı tarihine damga vuran “The Matrix” aldığınız, çevrenizde alınan,
da var. Kadim Doğu öğretilerinin filmini izleyenler hatırlayacaktır. çevrenizin çevresinde alınan
en popüleri “Karma Yasası” Neo’nun televizyon ekranları ile
kelebek etkisini nasıl olumlu yöne dolu bir odaya girdiği sahnede, tüm kararlardan haberdar
çevireceğimizi öğretiyor bize. içeride yaşlı bir adam oturur. Bu kişi olabiliyorsunuz.
Karma yasası diyor ki; mutlu ve Matrix’in mimarıdır. Mimar yüzlerce Bu noktadan sonra o odada kimin
huzurlu olmak, iyi arkadaşlara sahip ekrana yansıyan insan hayatlarını
olmak istiyorsak önce biz mutluluk izleyebilir. oturduğunun bir anlamı yok.
ve huzur veren iyi bir arkadaş Adına ister yaratıcı ister evren ya
olmalıyız. Bu aslında değişkenlere Kendinizi böyle bir odada hayal da kozmos deyin; artık kelebek de
göre farklılaşabilecek bir döngü. edin. Birbirini etkileyen tüm sizsiniz fırtına da…

39