Page 51 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 7)
P. 51

“Beni ödüle


                Sigaraya karşı savaş                                                  götüren

                Çocukluğundan beri birçok alanda mücadele eden Aziz Sancar, bilimsel   Atatürk’ün
                çalışmalarına büyük bir hızla devam ederken, sigaraya karşı yürütülen
                savaşta ise cephede ön öndeki isimlerden biri. Son olarak ekibiyle    ve Türkiye
                beraber sigaranın DNA’ya verdiği zararı yüksek çözünürlüğe sahip bir
                haritayla görselleştiren Aziz Sancar, elde ettikleri verilerin, sigaranın
                sağlığa verdiği zararlar konusunda farkındalığı arttıracağını düşünüyor.  Cumhuriyeti’nin

                                                                                      yaptığı eğitim

                                                                                      devrimidir.
                ABD’de zorlu günler
                                                                                      Dolayısıyla
                Birincilikle mezun olduğu İstanbul   Gücünü tekrar toplar, tıp alanındaki
                Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki günleri   çalışmalarına devam eder ve İngilizce
                ve tıp hizmetinin ardından 1971’de NATO   konusunda eksiklerini giderir. 1973’te   bu ödülün
                bursu kazanan Aziz Sancar, doktora   Teksas Üniversitesi’ne kabul edilir ve
                araştırmasını sürdürmek için Amerika   hemen ardından Dr. Claud S. Rupert’in   sahibi Atatürk
                Birleşik Devletleri’ne gider. Johns   laboratuvarına katılır.
                Hopkins Üniversitesi’nin biyokimya   DNA tamir mekanizmalarının babası   ve Türkiye
                doktora programına kabul edilen bilim   olan Dr.Rupert’la beraber laboratuvar
                insanı, o günlerde uyum sorunuyla   ortamında çalışma fırsatı yakalayan Aziz
                karşı karşıya kalır. “Karşılaşacağım   Sancar, fotoliyaz olarak adlandırılan   Cumhuriyeti’ni
                problemlere tamamen hazırlıksızdım.   bir enzimin genini klonlarken, genetik
                İngilizce eksikliğim nedeniyle profesörler   mühendisliğiyle bu geni bakterilerde çok   temsil eden
                ve öğrenci arkadaşlarımla iletişim   yüksek oranlarda çoğaltır, saflaştırır ve bu
                kuramıyordum. Kendime güveniyordum   genin mekanizmasını tanımlar. Fotoliyaz   Anıtkabir
                ancak insanlar benden sakınıyorlardı.   enzimi, ultraviyole ışığı yardımıyla
                Yalnız kaldım ve 1972 yılında Savur’a   DNA’nın onarımını sağlar. Bu buluş ile
                döndüm” diyen Sancar için aslında   Aziz Sancar, doktora derecesini 1977’da   Müzesi’dir”
                geri dönüş bir teslim olma değildir.   almayı başarır.
                                                                                      Aziz Sancar
                Nobel’e giden yol

                Bu başarısının ardından 1977-1982   Sancar, Kuzey Carolina Üniversitesi
                yılları arasında Yale Üniversitesi Tıp   Sarah Graham Kenan Biyokimya ve
                Fakültesi’nde çalışmalarına devam eden   Biyofizik Programı’nda profesör olarak
                Sancar, fotoliyaz enzimi çalışmalarına   bilime katkılarını sürdürüyor.
 “Okuyun, başka bir meslek bulun”  ara verip nükleotid kesim onarımı
                araştırmalarına başlar. DNA onarımı   “Beni ödüle götüren
                dalında doçentlik tezini de bu sürede   Atatürk’ün ve Türkiye
                tamamlar.
                                                   Cumhuriyeti’nin yaptığı
                DNA onarımı, hücre dizilimi, kanser   eğitim devrimidir”
                tedavisi ve biyolojik saat üzerinde
                çalışmalarını sürdüren Sancar, şu   İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nin Aziz
                ana kadar 415 bilimsel makale ve   Sancar’a layık gördüğü Nobel Kimya
                33 kitap yayınladı. Sancar, DNA’nın   Ödülü, Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü
                onarılması ile ilgili yaptığı çalışmalardan   olan 10 Aralık’ta, İsveç Kralı XVI. Carl
                dolayı Amerikalı Paul Modrich ve   Gustaf tarafından takdim edildi.
                İsveçli Tomas Lindahl ile birlikte 2015   Başarılı bilim insanı, “Beni
                Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü.   ödüle götüren Atatürk’ün ve
                Bu üç araştırmacı, 30 yıldan uzun   Türkiye Cumhuriyeti’nin yaptığı
                süre birbirlerinden bağımsız olarak   eğitim devrimidir. Dolayısıyla bu
                ve büyük oranda bakteri hücreleri   ödülün sahibi Atatürk ve Türkiye
                üzerinde çalışmıştı. Sancar nükleotid   Cumhuriyeti’ni temsil eden Anıtkabir
                kesim onarımı alanında buluşlar    Müzesi’dir” diyerek Nobel Ödülü
                gerçekleştirirken, Lindahl ve Modrich   madalya ve sertifikasını Anıtkabir’e
                diğer DNA onarımı mekanizmaları ve   teslim etti. Ödül, Anıtkabir’deki Atatürk
                yanlış eşleşme onarımını keşfettiler.  ve Kurtuluş Savaşı Müzesi’nde kendisine
                1997 yılından bu yana biyokimya ve   ayrılan özel alanda sergilenmeye devam
                biyofizik çalışmalarıyla tanınan Aziz   ediyor.
                                                                                                                49
   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56