Page 119 - Özel Çağın Göz Hastalıkları Hastanesi - E-Dergi (Sayı 6)
P. 119
Kelime anlamı “birleşik duyu” olan Sinestezinin birçok çeşidi var: Renk-
sinestezi, nadir görülen nörolojik bir grafem (yazıbirim) sinestezisi, rakam
sorun ve en temel tanımıyla; herhangi formu sinestezisi, ses-renk sinestezisi,
bir duyunun uyarılmasının, başka bir ses-dokunma sinestezisi gibi.
duyunun uyarılmasını tetiklemesi. Yani
renkleri duyabilir, şekilleri tadabilir Bu yazıda sizler için “ses-renk
KENDİMİ TEST
olmak. sinestezisini” ele alacağım.
Sinestezik olmak ya da olmamak ETTİM VE…
Adam Fawer’ın “Empati” adlı kitabını Sinestezinin ne olup olmadığını
okuyanlar hatırlayacaktır: Sinestezik özetlemek için birkaç kriteri sıralamakta Akademisyen A.Sacharjin
çocukların, güçlerinin farkında olmaları fayda var. Unkowsky, yıllarca konu
durumunda neler başarabileceklerini - Sinestezi istemsiz oluşur. Dolayısıyla üzerinde çalıştıktan sonra sesleri
doğal renklerle, renkleri de
anlatır Fawer. Ve düşündürür: Sinestezi kendinizi zorlayarak, Re notasını doğal seslerle tanımlayarak,
bir hastalık mıdır yoksa hediye mi? duyunca mavi renk görmek için çaba rengin duyulması ve sesin
Bu soruya kesin yanıt vermek zor; harcamayın. görülmesine yönelik bir sistem
hatta bu durumu aşırı zeki ya da dahi - Sinestezik algılar uzay-zamanda bir geliştirmiş. Yöntem hem kendi
insanların aynı zamanda deli olarak da yere sahiptir. Yani sinestezik bir algı her okulunda hem de St.Petersburg
görüldüğü o ince çizgiye benzetebiliriz. mekânda oluşmayabilir. Konservatuvarında yıllarca
Önemli olan sinestezik insanların, başarıyla kullanılmış.
bu benzersiz özelliklerini doğru - Sinestezi algısı sabittir ve hep aynı Bu sistemler nasıl uygulanıyor
pek bilmiyorum ancak kalıtsal
kullanabilmeyi öğrenmeleri. şekilde oluşur. Yani ağzınızda tatlı bir
aroma bırakan bir renk, başka bir gün acı ve çevresel faktörlere bağlı bir
Sinesteziyi, bazı araştırmacılar gelmez. hastalık olduğu sıklıkla dile
düşünmenin özel bir belirtisi olarak kabul getirilse de, ben sinestezinin
ederken, bazıları da tam bir “hastalık” - Sinestezik algılar hafızada güçlü yer özel kişilere bahşedilmiş
ya da “anormallik” olarak tanımlıyor. tutarlar ve kolay kolay unutulmazlar. “duyusal algılama hediyesi”
Kimileri ise tam aksine “mistik bir Zaten neden unutmak istensin ki? olduğunu düşünüyorum.
yetenek” ve “mucize” olarak kabul - Sinestezik algı sonucu güçlü duyguların Hal böyleyken, sinesteziden
ediyor. bir anda boşalması görülebilir. nasiplenmiş olabilir miyim diye
düşünmeye başladım...
Aklıma ilk gelen ressamların
eserlerine tekrar göz gezdirdim;
fakat bu kez “renklerin” bana bir
şeyler fısıldayıp fısıldamadığını
anlamak için…
BU RESİM, BİR Sonuç: Sessizlik.
SİNESTEZİK
OLAN WASSILY Şimdi de gözlerimi kapatıp
KANDINSKY’E aşağıda QR kodunu paylaştığım
AİT. DUYULARIN
BİRBİRİYLE meşhur bir konçertoyu
KARIŞMASINDAN dinleyeceğim. İstemsizce
ÖTÜRÜ BİZLERE
GARİP GELEN renkleri “duymaya” başlayacak
KAVRAM mıyım acaba?
KARMAŞALARININ
RESMEDİLDİĞİNİ
FARK ETMEK ZOR
DEĞİL...
Resmi dinleyip müziği izleyen çok insan var
Dünyanın saygın müzisyen ve Renkleri duyabildiğini söyleyen ressam
ressamları arasında bu hastalıkla Wassily Kandinsky’e göre kullandığı
yaşamış pek çok kişi olduğunu biliyoruz. her renk bir nota, yaptığı her tablo
müzikaldir. Örnekleri çoğaltmak
20. yüzyılda besteciler eserlerini mümkün.
ve eserlerinin bölümlerini renklerle
isimlendirir. İngiliz besteci ve şef Arthur Bu durumda sinesteziklerin
Bliss, “Renkli Senfoni” adlı bestesinin kendi hayatları gibi bizimkileri de
dört bölümünü mor, kırmızı, mavi ve renklendirdiklerini söylemek yanlış
yeşil renkleriyle adlandırır. olmaz.
117