Page 106 - Çağın Gözden E-Dergi Sayı 2

BİLİM

Aurora Borealis:

Kuzey Işıkları

Çok değil 100 yıl öncesine kadar, kutup ışıkları insanlar için ruhsal alemden gelen işaretlerden
başka bir anlam ifade etmiyordu. Ancak artık biliyoruz ki, bu ışıklar Dünya’nın manyetik alanının
görsel kanıtlarından başka bir şey değil.

Kutup ışıkları ya da Aurora Borealis, Kutup bölgelerinde olarak adlandırılır. Aurora Borealis’in görünme olasılığı,
gökyüzünde görülen, yeryüzünün manyetik alanı ile kuzey manyetik kutbuna yaklaştıkça artar. Manyetik kutbun
Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu yakınlarında oluşan auroralar tam 90 derece, ancak uzaktan
ortaya çıkan doğal ışımalardır. Aurora sözcüğü Roma Şafak kuzey ufkunu yeşilimsi bir parlaklıkla, bazen de güneş
Tanrıçası’nın adından gelmektedir. Boreas’da Yunanca’da alışılmamış bir yönden doğuyormuş gibi soluk bir kırmızıyla
kuzey rüzgârına Pierre Gassendi tarafından 1621’de verilen aydınlatırlar. Aurora borealis sıklıkla gündönümlerinde
addır. Cree (kri) halkı bu ilginç olaya Ruhların Dansı adını oluşur.
vermişler. Avrupa’da orta çağlarda auroraların Tanrıdan Güney’deki oluşum, Aurora Bustralis (Güney Kutup Işıkları),
işaretler olduğuna inanılırmış. (Wilfried Schröder, Das benzer özelliklere sahiptir. Ancak Antarktika’da, Güney
Phänomen des Polarlichts, Darmstadt 1984).
Amerika’da ve Avustralya’da daha yüksek enlemlerden
Bu ışımalar, genellikle geceleri gözlemlenir, ağırlıklı olarak görülebilir. Australis anlamı ‘güneyin’ olan Latince bir
iyonosferde meydana gelir. Kutup aurorası ya da kutup sözcüktür.
ışıkları olarak da anılır. Bu olgu yaygın olarak 60 ve 72 Auroralar bütün yeryüzünden ve diğer gezegenlerde de
derece kuzey ve güney enlemleri arasında görünür, bu da gözlemlenebilir. Daha uzun süreli karanlık ve manyetik
arktik ve antarktik kutup dairelerinin içine düşer. alan dolayısıyla, kutuplara yakınlaştıkça daha çok görünür
Kuzey enlemlerde bu etki Aurora Borealis (Kuzey Işıkları) olurlar.

104